Işık Kirliliğinin Zararları: Canlılara ve Çevreye Etkileri

Işık kirliliği dikkatle incelenmesi gereken ve canlılar üzerinde oldukça fazla olumsuz etkisi olan konulardan biridir. Işık kirliliğinin zararları konusuna detaylı olarak bakalım.

Işık Kirliliğinin Zararları

Işık kirliliğinin zararları şunlardır:

1. Enerji tüketimini artırır

Işık kirliliğinin en negatif etkisi gereğinden fazla elektrik enerjisi kullanımına neden olmasıdır. IDA’nın (International Dark Sky Association – Uluslararası Karanlık Gökyüzü Kurumu) 2007 araştırmasına göre yanlış aydınlatma sonucu global aydınlatma enerjisinin %30’u boşa gitmektedir. Bu oran da yılda 22 terawatt saatlik bir enerji kaybına denk gelmektedir. Bu boşa giden elektrik enerjisi ile 11 milyonun üzerinde ev aydınlatılabilir.

2. Çevreye zarar verir

IDA’nın (International Dark Sky Association – Uluslararası Karanlık Gökyüzü Kurumu) araştırmasına göre yanlış aydınlatma sonucu atmosfere 12 milyon ton karbondioksit salınmaktadır. Bunu absorbe etmek için tam 702 milyon ağaca ihtiyaç vardır. Ulusal Okyanus ve Atmosfer Derneği tarafından yapılan 2010 tarihli bir araştırmaya göre, ışık kirliliği, havayı geceleri temizleyen doğal bir kökü bastırarak hava kirliliğini arttırmaktadır. Nitrat kökü geceleri araç ve fabrika emisyonlarını bozar ve ozon tabakasına faydası dokunur. Süreç sadece geceleri gerçekleşir çünkü güneş ışığı nitrat radikalini yok eder. Ancak, binalardan, otomobillerden ve sokak lambalarından gelen yapay ışıklar, güneş ışığından 10,000 kat daha az olsa da, nitrat radikalini de etkilemekte ve temizleme işlemini % 7 oranında yavaşlatmaktadır.

3. Ağaçlara zarar verir

Ağaçlar, gündüz ve gecenin durumunu izleyerek düzenli ve öngörülebilir bir geçişle büyürler. Işığı bir tür moleküler saatle ölçerler. Böylece günün uzunluğunu, yılın mevsimi bilirler. Ayrıca diğer ağaçlara olan mesafelerini belirlemek için gölgeleri de ölçebilirler. Ölçtükleri ışık bilgisi onlara fotosentez zamanları, bahar tomurcuklanmaları, yapraklanma ve yaprak dökme gibi belirli dönemler hakkında bilgiler verir. Yapay ışık ağaçların doğal olmayan ışığı doğal ışık gibi algılamasına neden olarak daha erken tomurcuklanmasının önünü açar. Bu da ağaçların doğal düzenini ve biyolojik saatlerini bozar. Fotosentez ve solunum zamanlarını dengesizleştirir. Ayrıca, ağaçlara bağlı olan böceklerin sayısını da etkiler.

4. Mercanlara zarar verir

Işık kirliliği Ay’ın hiç görünmemesine veya daha az görünmesine neden olarak mercanların yumurtlama zamanlarını değiştirir. Mercanların beyni olmamasına rağmen, ışık koşullarındaki değişiklikleri hücresel düzeyde algılamak için sinyalleri iletmelerini sağlayan yayılmış bir sinir sistemi vardır. Tüm mercanlar yumurtlama zamanlarını Ay ışığına göre ayarlar. Dolunay, ilk dördün, hilal gibi ayın evrelerini kullanarak yumurtlamalarını gerçekleştirirler.

5. Gökyüzü gözlemlerini olumsuz etkiler

Işık kirliliği, astronomi ile uğraşanların uygun alanlar bulmasını zorlaştırır. Günümüzde astronomi, gök cisimlerinin iklimler üzerindeki etkisini belirlememize ve yeryüzündeki potansiyel tehditleri tanımlamamıza yardımcı oluyor. Ayrıca evreni tanıyıp anlamlandırmamızı da sağlıyor. Gözlem ve araştırma yapmada astronomlar için ideal ortam karanlığın ortasında, ışıklardan uzak alanlardır. Etrafında çok fazla ışık bulunan bir gökbilimci gözlemlerini doğrulukla yapamaz.

6. Doğa döngüsüne zarar verir

Işık kirliliği tüm vahşi yaşamın beslenme, uyuma, çiftleşme, göç döngüsünü bozabilir. Ayrıca ışık kirliliği atmosferin kirlenmesine de neden olur. Gece aydınlatması için büyük miktarda elektrik kullanıldığından, bu durum yüksek düzeyde CO2 emisyonuna ve diğer zararlı gazların salınımına yol açar.

7. İnsan sağlığını negatif etkiler

Işık kirliliği sağlık üzerinde önemli olumsuz etkilere neden olabilir. İnsanlarda ise uyku bozuklukları, anksiyete, depresyon, diyabet, kanser (özellikle meme ve prostat kanseri), obezite gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca şiddetli baş ağrıları ve görme bozukluklarına neden olur.

8. Trafik kazalarını artırabilir

Işık kirliliği de trafiği olumsuz etkileyebilir. Çok fazla aydınlatma veya yanlış açı, geçici körlüğe neden olabileceğinden, araba kullanırken ciddi bir sorun olabilir. Görüşünüz, örneğin belirli caddelerdeki aşırı ışık kümeleri nedeniyle olumsuz etkilenirse, kaza olasılığı artabilir.