Yenilenebilir Enerji Kaynakları: Türleri ve Tüm Özellikleri

Yenilenebilir enerji kaynakları güneş, rüzgar, jeotermal, hidroelektrik, biyokütle, hidrojen ve dalga enerjisidir.

Yenilenebilir enerji kaynakları aynı zamanda alternatif enerji kaynakları olarak da adlandırılırlar. Çünkü bunlar petrol, kömür gibi geleneksel fosil yakıtlara alternatif olarak kabul edilmektedir. Alternatif enerji kaynakları fosil yakıtlara oranla daha çevreci ve daha temizdir. Temiz enerji kaynakları ve yeşil enerji kaynakları olarak da adlandırılmaları bu yüzdendir.

Bu kaynaklar temiz bir çevre için anahtarımız olduğu gibi enerjiyi ekonomik kullanmamızı da sağlarlar. Dünyanın her yerindeki konut sahipleri ve işletmeler için güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi diğer fosil yakıtlara göre daha ucuzdur. Yapılan ölçümlere ve araştırmalara göre yer altından elde edilen kaynakların bir gün tükenebileceği öngörülüyor. O yüzden geleceğimiz açısından yenilenebilir enerji sistemleri tasarlamak ve geliştirmek oldukça önemlidir.

Doğadaki kaynaklardan elde dilebilen ve doğa tarafından sürekli olarak üretilen enerjiye yenilenebilir enerji denir. Bu enerji güneş ışığında, rüzgarda, yer altında ve okyanuslarda bulunur. Onlar gezegenimizin fiziksel yapısının birer parçasıdır. Doğal yollarla sürekli yenilenirler ve bitmezler.

Şimdi bu yenilenebilir enerji kaynakları hakkında bilgi verip, daha detaylı olarak inceleyelim.

Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Yenilebilir enerji kaynakları şunlardır:

1. Güneş Enerjisi

Güneş ışığı yenilenebilir bir kaynaktır ve güneş enerjisini yakalayarak elde edilir. Güneş enerjisi ve ışığını ısıya ve elektriğe dönüştürmek için çeşitli güneş enerjisi teknolojileri kullanılmaktadır.

Fotovoltaik (PV) sistemler güneş ışığını elektriğe çevirmek için güneş pilleri kullanır. Güneş enerjili sıcak su sistemleri, düz plakalı güneş kollektörleri vasıtasıyla suyu sirküle ederek binaları ısıtmak için kullanılabilir. Ticari ve endüstriyel binalar, güneş enerjisini, havalandırma, ısıtma ve soğutma gibi daha büyük ölçekli ihtiyaçlar için de kullanabilirler.

Konut sahipleri, işletmeler ve devlet kuruluşları güneş enerjisinin avantajlarından bir çok şekilde faydalanabilirler. Çatılarına veya arazilerine ev tipi solar enerji sistemi veya ticari güneş panelleri kurabilirler. Güneş enerjili sıcak su, soğutma veya havalandırma sistemlerini birleştirmek için yeni bir bina inşa etmek veya mevcut binayı güçlendirme yoluna gidebilirler. Pasif ısıtma ve aydınlatma için güneşin doğal özelliklerinden yararlanan yeni akıllı binalar tasarlayabilirler. (Panjurların güneşin konumuna göre konum değiştirip evin daha fazla aydınlatılmasını sağlaması gibi)

Güneş enerjisi;

• Temiz bir enerji türüdür.
• Kaynağı güneştir ve ücretsizdir. Her yerde bulunabilir. İthalata veya dış kaynaklara muhtaç değildir.
• Kurulumu kolaydır.
• Hem elektrik üretimi hem de ısıtma için kullanılabilir.
• Bakım masrafları düşüktür.
• Bireysel kullanımda elektrik faturalarınızı azaltır
• Teknolojiye çok açıktır. Nanoteknoloji ve kuantum fiziğindeki gelişmeler ile önümüzdeki yıllarda çok daha verimli solar paneller üretilmesi olasıdır.
• Akşam karanlığında üretim yapmazlar ve bulutlu havalarda (özellikle kış mevsiminde) verimleri düşer.
• Güneşi toplayabilmek için geniş alanlara ihtiyaç duyarlar.
• Kurulum masrafından sonra kullanıcıya para olarak dönmesi zaman alabilir.
• Güneş panelleri kirlenebilir. Bu yüzden sık sık temizlenmelidir.

2. Rüzgar Enerjisi

Rüzgarın da asıl kaynağı güneştir. Atmosferin eşit olmayan ısınması ve soğuması rüzgarlara neden olmaktadır. Bu rüzgar akışı bir türbin tarafından yakalanıp elektrik enerjisine dönüştürülebilir. Rüzgar türbinleri mevcut bir enerji kaynağını desteklemek için elektrik üretebilir.

Rüzgar enerjisinin kullanımı rüzgarın ne zaman eseceğinin tahmini zor olduğundan dolayı yakın zamana kadar yaygın değildi. Ölçümlerin doğruluğunun artması ve teknolojinin gelişmesiyle rüzgar santralleri de günden güne sayısını artırır oldu. Ayrıca tüm dünyadaki ülkeler de rüzgar enerjisine daha fazla yatırım yapmaya başladı.

Rüzgar enerjisi;

• Temiz ve sürdürülebilir bir enerji türüdür.
• Kaynağı rüzgardır ve ücretsizdir. İthalata veya dış kaynaklara muhtaç değildir.
• Çevreye zararları yoktur.
• Mümkün olan her yere kurulabilir. Deniz üzerine offshore olarak konumlandırılmaları bile mümkündür.
• Kurulum masrafları yüksektir.
• Çok düşük rüzgarda veya çok sert rüzgarda çalıştırılmazlar. Hava koşullarına bağlıdırlar.
• Geniş alanlar gerektirebilirler.
• Çalıştıkları zaman pervane dönüşünden dolayı gürültü yaparlar
• Bakımları zor olabilir.

3. Hidroelektrik Enerji

Hidroelektrik yeni bir buluş değildir. Uzun zamandır kullanılmaktadır. Günümüzde, akan nehirlerin kinetik enerjisi, çok farklı bir şekilde yakalanmakta ve hidroelektriğe dönüştürülmektedir. Muhtemelen en bilinen hidroelektrik enerji türü, barajların su depolamak için inşa edildiği, serbest bırakıldığında türbinlerden elektrik üretmek için akan bir sistem tarafından üretildiği enerji türüdür.

Hidroelektrik enerjinin kullanımı doğal olarak coğrafi konuma bağlıdır. Güvenli bir su yolu oluşturulmalıdır. Debisi yüksek bir su ve eğimli bir arazi gerektirir. Kurulum süresi oldukça uzundur. Yağışlara bağımlıdır.

Hidroelektrik enerji;

• Temiz ve sürdürülebilir bir enerji türüdür.
• Kaynağı sudur ve ücretsizdir. İthalata veya dış kaynaklara muhtaç değildir.
• Verimleri çok yüksektir. Yüksek kapasiteli elektrik elde edilebilir.
• Kurulum masrafları yüksektir. Uzun sürede inşa edilirler.
• Hava koşullarına ve yağışlara bağlıdırlar.
• Geniş alanlar gerektirebilirler. Kuruldukları coğrafyanın şeklini değiştirdiklerinden dolayı sık sık tepki almaktadırlar.

4. Jeotermal Enerji

Jeotermal enerjinin kaynağı yeraltı sularıdır. Yer altındaki suların buhar ve su olarak yeryüzüne çıkması ve bu etkinin çeşitli enerjilere çevrilmesi işlemine dayanır. Isıtma, soğutma, elektrik enerjisi elde etme gibi faydalar sağlar.

Yatırım maliyeti oldukça düşüktür ve yüksek verimliliğe sahiptir. Kullanıldığı arazinin jeolojik olarak genç olması gerekmektedir. Özellikle ısınma için idealdir.

Jeotermal enerji;

• Temiz ve sürdürülebilir bir enerji türüdür.
• Kaynağı yeraltı suları ve buharlarıdır. Ücretsizdir. İthalata veya dış kaynaklara muhtaç değildir.
• Çevresel zararları yoktur.
• Bakım masrafları düşüktür.
• Kurulum masrafları yüksektir. Özel olarak tasarlanmalıdırlar
• Her yerde bulunmazlar, belli yerlerde ve belli ülkeler jeotermal kaynaklar açısından zengindir.
• Geniş alanlar gerektirebilirler.

5. Biyokütle Enerjisi

Biyokütle enerjisi bitkilerden elde edilen enerjidir. Bu formdaki enerji dünya genelinde çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Ne yazık ki en popüler olanı, pişirme ve sıcaklık için ağaçların yakılmasıdır. Bu süreç, atmosfere bol miktarda karbondioksit gazı salar ve birçok alanda sağlıksız havaya büyük katkıda bulunur.

Biyokütle enerjisinin daha modern biçimlerinden bazıları, metan üretimi ve otomobil yakıtı için alkol üretimi ve elektrik santrallerinin yakıtıdır. Veriminin düşük olması, doğaya zarar vermesi, yeşil bitki örtüsünün azalması, suyun kalitesini düşürmesi kullanılırlığını azaltmaktadır.

Biyokütle enerjisi;

• Rüzgar ve güneş santralleri gibi hava şartlarına bağlı değildir
• Kaynağı depolanabilir ve dışa bağlı değildir. Yerli bir üretimdir.
• Kaynağının maliyeti fosil yakıtlara oranla oldukça ucuzdur.
• Evsel ve endüstriyel atıklar toplanıp enerji üretiminde değerlendirildiği için çevre kirliliğini önler.
• Rüzgar enerjisi ve güneş enerjisi gibi kaynağı bulunduğu yerde değildir. Atıkların santrale taşınıp işlemden geçirilmesi gerekmektedir.
• Üretilen elektrik enerjisinin verimi yüksek değildir.
• Çok fazla su gerektirir.

6. Dalga Enerjisi

Okyanuslarda oluşan büyük dalgalardan veya gelgitlerin oluşturduğu su hareketlerinden elde edilen enerji türüdür. Suların oluşturduğu kinetik veya potansiyel etki elektrik enerjisine dönüştürülür.

Her denizde dalga yoğunluğu fazla olmadığından uygulama alanı sınırlıdır. Dalgalı denizlerde de fırtınadan zarar görme ihtimali vardır. Verimi çok yüksek değildir ve kurulumu zordur.

Dalga enerjisi;

• Kaynağı sonsuz olan, yenilenebilir, sürdürülebilir bir enerjidir.
• Fosil yakıtlara olan bağlılığı azaltır.
• Çevre kirliliğine neden olmaz. Atık oluşturmaz.
• Ada ülkelerinde, ulaşımı zor olan yerlerde, offshore tesislerde elektrik üretimini sağlayıp, bu bölgelerin ihtiyacını giderebilir.
• İyi bir üretim için güçlü dalgalar gerektirir. Her yere kurulması mümkün olmayabilir.
• Elektrik üretme kapasiteleri yüksek değildir.
• Deniz ortasına ve kıyılara kurulduğu için kurulumu zor ve maliyetlidir.
• Her ne kadar çevreci bir enerji şekli olsa da bazı durumlarda deniz canlılarının yaşantısını negatif etkiler.
• Gemi rotları, enerji kabloları, avlanma sahaları gibi alanlar santralin kurulması için engel teşkil eder.

7. Hidrojen Enerjisi

Hidrojen gazının işlenmesi ve dönüştürülmesi ile oluşan enerjidir. Hidrojen işlemden geçirildiği için tam anlamıyla doğal olmasa da yenilenebilir sayılabilir. Büyük yatırım ve işletme maliyeti gerektirir.

Hidrojen enerjisi;

• Zehirli olmayan bir fosil yakıta rastlamak zordur. Hidrojen zehirli olmayan bir yakıt türüdür, çünkü çevreye zararlı gazlar salmaz.
• Hidrojen hemen hemen her yerde bol miktarda bulunur ve bu hiç bitmeyen bir enerji kaynağı olduğu anlamına gelir.
• Hidrojen üretmek için kullanılan yöntemler güçlü ve verimli bir enerji kaynağı sağlar.
• Hidrojen enerjisi yeni bir teknolojidir. Dolayısıyla depolama ve destek altyapısı büyük ölçüde geliştirilmemiştir.
• Hidrojen hazır bulunmasına rağmen, elektroliz gibi özütleme işlemi son derece pahalıdır.
• Hidrojenin uçuculuğu ve son derece yanıcı özelliği, nihai tüketiciye taşınmasını zorlaştırır.

Kaynak: