Yardımcı Kontaktör Nedir? Nasıl Çalışır?

Yardımcı Kontaktör Nedir?
Yardımcı kontaktör görünüş olarak güç kontaktörüne benzeyen fakat kontak yapısı röleyi andıran bir tür devre elemanıdır. Üzerinde çok farklı dizilimlerde açık ve kapalı kontaklar barındırır ve bu kontaklar kumanda devresinde çeşitli sinyalleri iletmek için kullanılır.

Daha önceden kontaktör ve röle yazılarımızda bu iki ürünü detaylarıyla incelemiştik. Bu iki ürün çalışma şekli olarak benzer yapıda çalışır. Bobinin enerjilenmesi ve kontaklarının konum değiştirmesi prensibini uygularlar. Böylelikle enerjiyi bir yerden başka bir yere iletirler.
Yardımcı kontaktör de aynı prensiple çalışır. A1-A2 bobin uçları enerjilendiğinde ana kontakları konum değiştirir. Bu kontaklara bağlı yükleri anahtar. Hepsi bu. Yani enerji bir noktadan diğerine kontaklar vasıtasıyla iletilir.
Peki bu devre elemanlarına neden yardımcı kontaktör deniyor? Röleden ve kontaktörden farkı ne?
Şimdi buna bakalım…
Yardımcı kontaktör, güç kontaktörü ve rölenin farkı?
Kontaktörün ana kontakları güç devresine bağlanır demiştik. Bobinleri enerjilendiğinde ana kontakları yükü taşır ve motor, ısıtıcı gibi yükleri anahtarlar. Kontrol ettikleri yükün cinsine göre 3 veya 4 kutuplu olarak üretilir.
Röle ise kumanda devresinde kullanılır ve kontaktöre göre çok daha düşük amperajları taşıma kabiliyetindedir. Kontaktör gibi büyük güçlü yükleri anahtarlama kabiliyetine sahip değildir.
Yardımcı kontaktörü bu iki ürünün arasında bir yere konumlayabiliriz. Ne tam olarak bir kontaktördür, ne de tam olarak bir röle. Bu kontaktörlerin üzerinde 8NA, 7NA+1NK, 2NA+2NK kapalı farklı kontak dizilimleri vardır. Kullanıcıya çok farklı kontak çıkışları verir. Bu kontak çıkışları da kumanda devresinde kullanılabilir.
Özetle:
Bir röle maksimum 2-3 kontak çıkışı verirken yardımcı kontaktör çok daha fazla kontağa sahiptir.
Kontaktör çok daha büyük yükleri anahtarlayabilirken yardımcı kontaktör o seviyelere ulaşamaz. Aşağı yukarı 16A seviyelerinde kalır.
Eğer bu ürüne çok aşina değilseniz, ürüne baktığınızda kontaktöre benzeteceksiniz. Ancak kontak yapısını incelediğinizde ise röleye benzer olduğunu göreceksiniz…
Bu aşamada şu yorumu yapabilirsiniz:
“Peki kontaktörde yardımcı kontak diye bir aksesuar da var. Bu yardımcı kontaktörün, kontaktördeki yardımcı kontaktan farkı ne?”
Yardımcı kontak kontaktörün üzerinde bulunur veya aksesuar olarak takılır. Yardımcı kontaklardan güç devresi geçirilmez. Bu kontaklar kontaktörün kumanda devresinde kullanılıp açık kapalı durumunun bilgisini verirler. Üzerinden çok fazla akım geçiremezsiniz.
Yardımcı kontaktörlerin yapısını anlamak için şöyle yaptığınızı hayal edin:
Kontaktörün ana kontaklarını yerinden söktüğünüzü ve bunların yerine daha fazla akım taşıyabilen yardımcı kontakları açık ve kapalı olarak yerleştirdiğinizi düşünün. Bu durumda bir yard. kontaktör elde etmiş olursunuz.
Yani bu ürün tam olarak kontaktör de değil, röle de değil, yardımcı kontak da değil. Hepsinden biraz biraz.. İngilizce elektrik terminolojisinde “contactor relay” olarak geçer. Türkçeye tam olarak çevirirsek kontaktör rölesi manasına geliyor ama sektörde yardımcı kontaktör olarak biliniyor. “Contactor relay” tabiri bile ürünün birkaç ürünün özelliğini taşıdığını vurgulamaya yeter.


