Termik santral nedir? Nasıl çalışır? Çeşitleri nelerdir?

Termik santral nedir?

Termik santral ısı enerjisini elektrik enerjisine çeviren enerji tesisidir. Termik santralde katı, sıvı, gaz yakıtlarda bulunan kimyasal enerji elektrik enerjisine çevrilir.

Termik santral nasıl çalışır?

Daha önceki yazılarımızda da değinmiştik. Elektrik üretilmesi için bir dönme etkisine ihtiyaç vardır. Bir elektrik üreteci yani generatör dönme etkisiyle mıknatıslanmalı ve elektrik üretmelidir. Generatöre dönme etkisini verecek bir kaynak gereklidir. Bu kaynak hidroelektrik santrallerde su basıncı, rüzgar santralinde rüzgarın itme kuvvetidir.

Termik santrallerde ise kömür, doğalgaz, çöp, fueloil, linyit gibi maddeler yüksek sıcaklıklarda yakılır ve büyük bir kazandaki ve boru sistemlerindeki su ısıtılır ve yüksek basınçlı buhara dönüştürülür. Bu buharın yüksek basıncı türbinleri döndürür. Türbin de alternatörü çevirerek elektrik enerjisi üretilmesini sağlar.

Termik santral çalışma prensibi sırasıyla şöyledir:

• Doğalgaz, kömür, fuel-oil gibi yakıtlar kazanlarda yakılır.
• Kazanlarda oluşan yüksek basınçlı buhar tribüne gönderilir.
• Türbin dönme hareketi yapmaya başlar ve türbine bağlı elektrik üretmekle görevli alternatörü döndürmeye başlar.
• Alternatör elektriği üretir ve üretilen elektrik yükseltici trafolar vasıtasıyla yüksek gerilime çevrilerek iletim hatlarına gönderilir.
• Oluşan sıcak buhar soğutma kulelerine gönderilerek soğutulur ve bu çevrim sürekli devam eder.

Termik santralin bölümleri

Yukarıdaki gösterimde görüldüğü gibi termik santralin içerisindeki elemanlar ve görevleri şöyledir:

1. Soğutma kulesi: Türbinden çıkan yüksek basınçlı buhar soğutma kulesine gönderilerek soğutulur ve tekrar su haline dönüştürülüp çevrimde tekrar kullanılır.
2. Transformatör: Üretilen elektriği yükselterek iletim hattına gönderen dönüştürücü
3. Elektrik jeneratörü: Mıknatıslanıp elektriği üreten kısım
4. Düşük basınçı türbin: Düşük basıncın olduğu türbin
5. Kondansör: Yoğunlaşma işleminin yapıldığı kısım
6. Orta basınçlı türbin: Orta ölçekte basıncın olduğu türbin
7. Yüksek basınçlı türbin: Yeksek basıncın olduğu türbin
8. Konveyör: Yakıtı yakılmak üzere üretim bölgesine taşıyan bant
9. Kazan: Yakıtın yakıldığı büyük hazne. Kazan sıcaklığı 1300 dereceleri bulabilir.
10. Hava girişi: Oksiyen girişinin yapıldığı yer
11. Baca: Dumanın atıldığı bölge

Termik santral çeşitleri nelerdir?

Termik santraller yakıtlarına göre çeşitlendirilebilir.

• Kömür santralleri
• Petrol santralleri
• Nükleer santraller
• Jeotermal santraller
• Solar termal santraller
• Atık bitkiler ve çöplerin kullanıldığı termik santraller
• Doğalgaz çevrim santralleri

Termik santralin avantajları

• Kurulum maliyetleri uygundur.
• Üretim kapasiteleri yüksektir.
• Yakıtın çıkarıldığı bölgelerde konumlandırılırsa taşıma masrafı azdır.
• Kömür, fuel oil gibi yakıtlar genelde ucuzdur ve maliyeti düşüktür.

Termik santralin dezavantajları

• Yakıtın yakılması ve atılması sırasında zehirli gazla açığa çıkarır. Bu nedenle çevreciler tarafından sıklıkla yapımı eleştirilmektedir.
• Zehirli gazlar hava, su, toprak kirliliğine neden olmaktadır. Bu da canlılara zarar vermektedir.
• Güneş ve rüzgar gibi temiz bir enerji şekli olduğu söylenemez. Yakıt gereklidir.
• Doğalgaz ve kömür gibi yakıtlar kullanıldığından yakıtı ücretsiz değildir. Ülke içindeki kaynaklar yeterli olmayabilir. İthal edilmesi gerekebilir.

Termik santral yenilenebilir enerji midir?

Termik santralin kaynağı yukarıda saydığımız fosil yakıtlar olduğundan ve bu fosil yakıtların rezervinin tükenme ihtimali olduğundan dolayı termik enerji yenilenebilir bir enerji değildir.

Türkiye’deki termik santraller

Kurulu gücüne göre Türkiye’de bulunan en büyük 10 termik santral şunlardır:

Termik santral videosu

Kaynaklar:

http://www.thermodyneboilers.com/components-working-thermal-power-plant/

https://www.quora.com/What-is-a-thermal-power-plant

Advertisement