Statik elektrik nasıl önlenir?
Statik elektrik önlem alınmaz ise rahatsız edici etkileri olabilir. Aşağıda evinizde ve endüstriyel ortamlarda statik elektrikten nasıl kaçınabileceğiniz ile ilgili ipuçlarını paylaştık.
Statik elektrik önleme yöntemleri
Statik elektrik çarpmasını önleme yöntemlerini maddeler halinde şöyle sıralayabiliriz:
- Kauçuk tabanlı ayakkabı giymekten kaçınmak gerekir. Kauçuk yalıtkan bir maddedir ve kauçuk tabanlı ayakkabılar vücudunuzda önemli miktarda statik elektrik oluşturabilir.
- Polyester gibi sentetik kumaşlar elektriği iyi iletir. Kişisel gardırobunuzda bu tür malzemelerin kullanımını sınırlamak, statik elektrik riskini azaltabilir.
- Yün kazaklar ve yünlü giysiler genel olarak daha statik bir şok üretme eğilimindedir. Mümkünse pamuk tercih edin.
- Antistatik bilekliklere yatırım yapın. Bazı şirketler, statik şok riskinizi azaltmak için takabileceğiniz bileklikler satar. Giysilerinizi ve ayakkabılarınızı değiştirmek işe yaramazsa, bu akıllıca bir yatırım olabilir. Statik şok bilezikler, pasif iyonizasyon adı verilen bir işlem kullanarak çalışır. Bilezikte bulunan iletken lifler, iplerden bileğinize akarak vücudunuzdaki voltajı ve dolayısıyla statik şokların yoğunluğunu azaltır.
- Mikrofiber ve polyester, temizlenmesi kolay oldukları için popüler koltuk kumaşlarıdır. Ama aynı zamanda statik birikime daha yatkınlardır. Kanepeden her kalktığınızda statik tarafından şoka uğramamak için üzerini doğal liflerden yapılmış bir örtü ile örtün.
- Evdeki elektronik cihazlarınıza topraklama uygulayın. Bazı cihazlar zamanla statik elektrik toplayabilir. Cihazınızda toplanan statik elektriği boşaltmak için bir topraklama mekanizmasına sahip olduğundan emin olun.
- Statik elektrik taşıyor olabileceğinizi düşünüyorsanız, elektriği boşaltmak için inert metal (Platin, altın, bozuk para vb.) bir nesneye dokunun.
- Kuru hava, evinizde statik elektrik birikmesine sebep olabilir. Özellikle insanların evlerini ısıttığı kış aylarında, havadaki nem oranı daha da azalır. Bunu önlemenin en iyi yolu bağıl nemi % 30’un üzerinde tutmaktır. Bir nemlendirici kullanılarak bu durumu kontrol altına alabilirsiniz.
- Cildi nemlendirin. Cildiniz kuru ise, statik elektrik üretme olasılığı daha yüksektir. Elinize ve cildinize losyon veya nemlendirici sürerek bu durumdan kaçınabilirsiniz.
- Saçınızı tararken sık sık statik elektriğe maruz kalıyorsanız metal veya doğal dişli bir tarak kullanın.
- Halınıza hafif antistatik sprey sıkın ve üzerine basmadan önce tamamen kurumasını bekleyin. Böylece halı üzerinde yürüdüğünüzde karşılaştığınız statik elektrik miktarını büyük ölçüde azaltmış olacaksınız.
- Kabartma tozunun, pozitif ve negatif yükler arasında statik birikim oluşturmasına karşı bir bariyer görevi gördüğünü biliyor muydunuz? Aynı zamanda su ve yumuşatıcı görevi görür. Çamaşırlarınızdaki statik elektriği önlemeye yardımcı olmak için normal çamaşır yıkama döngünüze çeyrek fincan kabartma tozu ekleyin.
- Döşemeyi kurutucu tabakalarla ovalayın. Bu yüzeylerdeki statik birikimi azaltmak için döşemeli mobilyaları veya araba koltuklarınızı kurutucu tabakalarla ovun. Kurutucu levhalar elektrik yükünü nötralize etmeye yardımcı olur.
- Endüstriyel ortamlardaki öğütücü, konveyör ve bunker gibi tozları üreten, toplayan ve nakleden tüm ekipmanlar metalden yapılmalı ve topraklanmalıdır.
- Yanıcı tozları işleyen endüstriyel sistemler de olası patlama etkilerine karşı korunmalıdır. En yaygın olarak kullanılan koruma yöntemi, yeterli alana sahip patlama tahliye delikleri yerleştirmektir.
- Anti statik-iletken kaplamalar, sürtünme etkisinden ya da elektronik cihazlardan kaynaklanan statik elektriği topraklama yoluyla azaltmak ya da ortadan kaldırmak amacıyla kullanılan; iletkenliği düşük malzemelerdir. PVC, halı kaplama, boya seçenekleri mevcuttur. İş yerinizde bu elemanlardan tercih edebilirsiniz.
- Özellikle baskı devrelerin (PCB) ve elektronik komponent korumasında statik elektrik önleyici poşetler kullanılabilir.
- Endüstriyel ortamlarda çalışanlar için ayakkabının iletken zeminle teması sağlanarak, statik yükü toprağa aktaran topuk bantları veya kişi üzerindeki statik yükün oluşma potansiyelinin minimalize edilmesi için kullanılan elbise ve önlükler kullanılabilir.
- Teknik servis gibi yerlerde çalışıyorsanız ESD (antistatik) sandalyeler ve ESD (antistatik) masalar kullanılarak statik yükün toprağa deşarjı sağlanabilir. Sandalyenin sırtından başlayarak tekerleklerine kadar devam eden antistatik yapı, sandalyenin ya da taburenin herhangi bir noktasında gerçekleşebilecek statik yük deşarjının toprağa aktarılması ile ortadan kaldırılmaktadır.
