Soft Starter Arızaları: Nedenleri ve Çözümleri ile İnceledik!
Soft starter (yumuşak yolverici) çok sık arızalanan bir ürün olmasa da zaman zaman arıza yapabilir. Sahada ürün arızasını tespit etmeye çalışan kişiler arızaların kaynağını bilmezlerse zor durumlarda kalabilir. Bu arızalar markadan markaya değişiklik gösterse de en çok karşılaşılan soft starter arızaları ve çözümlerini maddelemeye çalıştık.
Temel Soft Starter Arızaları
Soft Starter arızaları, sebepleri ve çözümleri şunlardır:
1. Yanlış ürün seçimi
Doğru ürün seçilmemişse soft starterın tristörleri aşırı zorlanacağından dolayı bir süre sonra kullanım dışı kalabilir. Nominal akım ve gerilim değerleri dışında çalışması durumunda soft starter arızalanır ve tristörler yanar. Ağır şart bir uygulama için bir üst boy ürün seçilmemişse ürün doğru çalışmaz. Ani darbe gerilimleri ve gerilim dalgalanmaları da tristörlere hasar verir. Bu nedenle proje aşamasında ürünün doğru seçilmesi oldukça önemlidir.
2. Çok sayıda yol alıp verme
Eğer yumuşak yolvericinin bağlı olduğu motor kısa süre içerisinde çok sayıda start stop yapıyorsa bu durum tristörleri aşırı bir şekilde ısıtacaktır. Yumuşak yolvericilerin saatte yapabileceği yolverme sayıları kataloglarında belirtilir. Bu değerler doğrultusunda ürün seçimi yapılmalıdır.
3. Aşırı sıcaklık veya yükseklik
Çok yüksek rakımlarda ve yüksek sıcaklıklarda yumuşak yolverici güç kaybına uğrayacaktır. Ortam koşulları göz önünde bulundurulmadan yapılmış bir ürün seçimi kısa veya uzun vadede cihazın arızalanmasına sebep olur. Özellikle aşırı sıcak ortamlarda ekstra soğutma elemanlarının kullanılmasına veya pano havalandırılmasının doğru yapılmasına ihtiyaç olacaktır. Cihazın nominal çalışma sıcaklığına ve ortam yüksekliğine dikkat edilmelidir.
4. Yanlış koruma elemanı seçimi
Softstarter mutlaka termik ve manyetik koruma elemanları ile korunmalıdır. Eğer enerji girişi tarafında bu elemanlar kullanılmadıysa aşırı akımlar cihaza zarar verir. Her ne kadar bazı soft starter modelleri dahili termik koruma özelliği ile donatılmış olsa da manyetik koruma özelliği hiçbir cihazda bulunmamaktadır. Bu nedenle şalter, sigortalı yük ayırıcı, motor koruma şalteri gibi elemanların hızlı açma özellikli olmasına dikkat edilmelidir. Aksi halde tüm bu aşırı akımlar soft starterı kullanılmaz hale getirecektir.
5. Bypass özelliği
Soft starterler dahili bypass özelliğine sahip değilse veya harici bypass kontaktörü tesis edilmemişse cihazın tristörleri boş yere zorlanacak ve bir süre sonra yanma olasılığı ile karşı karşıya kalacaktır. Bypass özelliğinin doğru çalıştığına emin olun.
6. Bağlantı hataları
Motor ve besleme tarafındaki proje ve bağlantı hataları da cihazın doğru çalışmamasının nedeni olabilir. Projenin tekrar kontrol edilmesi gerekir. Gevşek bir bağlantı veya bypass kontağının yanlış bağlantısı cihazın bir süre sonra ark nedeniyle arıza yapmasına neden olur.
7. Montaj hataları
Bir soft starter sadece belli pozisyonlarda montajlanabilir. Örneğin baş aşağı veya 90 derece konumda pano içerisine yerleştirilemeyebilir. Soğutma peteğinde engelsiz soğutma, hava tedariki ve hava nakli için diğer cihazlara olan asgari mesafe aşılmamalıdır. Bu nedenle cihazın montaj pozisyonları da kontrol edilmelidir.
8. Toz ve nem
Yumuşak yol vericiler IP00 koruma tipindedir. Cihazlar tozlu ve nemli ortamlarda çalışacaksa IP54 koruma sınıfına sahip panolara monte edilmelidir. Aksi halde işletim sırasında ısı (güç kaybı) oluşmaktadır.
9. Parametre hataları
Soft starterların kalkış, duruş ve koruma ayarları doğru ayarlanmalıdır. Uygulama tipine göre rampa gerilimleri ve süreleri girilmelidir. Bu değerler cihazların kullanım kılavuzunda detaylı olarak belirtilir. Ayrıca cihaz koruma yapacak şekilde ayarlanmışsa arıza cihazın kendisinde değil dış etkenlerden kaynaklı olabilir. Örneğin faz dengesizliği koruması açılmış ise cihaz şebekede bir dengesizlik olduğu için motoru korumaya almış olabilir.