Slim röle nedir? PLC röle nedir? Neden kullanılır?
Slim röle nedir?
Slim röle, genellikle PLC uygulamalarında kullanılan ve isminden de anlaşılabileceği üzere ince yapılı, izolasyonu yüksek bir röle çeşididir. İnce yapısı ile elektrik panolarında yerden kazanç sağlar.
PLC rölenin çalışma şekli normal bir röle ile birebir aynıdır. Ancak iki röle arasında kullanım şekli ve özellik olarak farklılıklar vardır. Şöyle izah edelim:
Bugünün otomasyon sistemlerinde PLC’ler sistemin ana elamanlarından biridir. PLC’ler sensör ve aktüatörleri proseslere bağlarlar. Bununla birlikte, bu PLC’ler endüstriyel ortamdan tamamen izole edilmemiştir. Dolayısıyla aşırı gerilim darbeleri ve geçici akımlar çalışma fonksiyonlarını etkileyebilir. Ayrıca uygulama alanları genellikle 24 VDC / 100 mA ile sınırlıdır.
Bu nedenle, uygulama gerilimini ve / veya akımını uyarlamak ve PLC’ye doğru elektriksel izolasyonu sağlamak amacıyla bir arabirim elemanı kullanılması tavsiye edilir.
Bu işlem PLC röleleri (slim röleler) sayesinde mümkündür. PLC röleler gerilimde, akımda geniş bir uyum ve giriş-çıkışlar arasında yüksek izolasyon sağlarlar.
Slim röle ne işe yarar?
Yukarıda bir slim röle uygulamasını görüyorsunuz. Slim röleler PLC’lerin çıkışı ile kontaktörün girişi arasında kullanılırlar. Elektriksel izolasyonu ve sinyal seviyesinin yükseltilmesini sağlarlar.
Şu soruyu sorduğunuzu duyar gibiyim:
“Peki kontaktör ile PLC arası slim röle kullanılmasa ve kontaktör PLC çıkışından direkt olarak kontrol edilse olmaz mıydı? Slim röleye neden ihtiyaç duyuldu?”
Şöyle yanıtlayabiliriz:
PLC’nin çıkış gücü kontaktörün bobinini istenen seviyede enerjilendirmek ve kontaktörün kontaklarını harekete geçirmek için yeterli olmaz. Bunun için PLC ile kontaktör arasına bir slim röle atılır. Öncelikle PLC çıkışından slim rölenin bobini enerjilendirilip kontağı çektirilir. Sonra da slim röle kontağı ile kontaktör bobini irtibatlandırılır. Böylece kontaktör bobini enerjilenmiş olur ve kontaktörün kontakları çektirilir. Peki PLC’nin gücünün kontaktörün kontaklarını direkt olarak çektiremeyeceğini nasıl biliyoruz? Bunun için kontaktör bobininin ve slim röle bobininin güç tüketimi değerlerine bakmalıyız:
24VDC kontaktörün bobin güç tüketimi 3…4 W seviyelerindeyken 24 VDC PLC röleninki 0,17 – 0,30 W seviyesindedir. Yani neredeyse 10’da biridir.
Bu yüzden ilk önce PLC’nin çektirebileceği kapasitede bobin gücüne sahip slim röle çektirilir. Slim röle de kontaktörü çektirir. Böylece kademeli olarak sinyal seviyesi artırılmış olur. Yani sahadaki yüksek güçlü bir motor, düşük güçlü bir PLC ile bu şekilde kontrol edilir. Slim röle küçük bir PLC’nin büyük bir motoru kontrol etmesine olanak verir.
Slim rölelerin diğer özelliklerini de şöyle sıralayabiliriz:
- Boyutları normal soketli rölelere göre oldukça incedir. Panoda çok yer kaplamazlar
- Genellikle bobinleri AC ve DC olarak enerjilendirilebilir.
- Kontak yapıları: 1 n/k, 1 n/a, 1 a/k ve 2 a/k şeklinde dizilir. Soketli röleler gibi 3,4 kontak çıkışına erişemezler.
- Led göstergelidirler
- Birbirleri arasında köprüleme barası kullanılabilir.
Nerelerde kullanılır?
Slim röle kullanım alanları:
- Bina otomasyon sistemleri
- Endüstriyel her türlü tesis panolarında
- Her türlü makinenin panosunda
- Motorların ve otomasyonun olduğu her yerde
