Sanal gerçeklik nedir? Kullanım alanları nelerdir?

Virtual reality, Türkçe adıyla sanal gerçeklik son yıllarda sıkça duyduğumuz bir teknoloji. En basit sanal gerçeklik uygulamalarından en komplike uygulamalara kadar kullanılıyor ve gün geçtikçe de gelişmeye devam ediyor. Birçok araştırma gelecek 10 senedeki en çok gelişme kaydedecek teknoloji olarak sanal gerçekçiliği gösteriyor. Sanal gerçekliğin ne olduğunu tam olarak anlayabilmeniz ve insanlığa ne gibi faydaları olacağını öngörebilmeniz için kullanım alanalarına göz atmanız faydalı olacaktır.

Sanal gerçeklik nedir?

Sanal gerçeklik, kelime anlamı olarak gerçeğe yakınlık olarak nitelendirilebilir. Bir diğer tanımla, gerçeğe yakın simule edilmiş bir ortam yaratmak için bilgisayar teknolojisinin kullanılmasıdır. Kullanıcılar önlerinde bir ekranı görüntülemek yerine, çeşitli aparatlar kullanarak üç boyutlu yaratılmış dünya ile etkileşime girebilirler ve bu üç boyutlu evrendeki maddeleri manipüle edip bir dizi eylem gerçekleştirebilirler.

Hepimiz sanal gerçeklik terimine aşinayız fakat bu teknolojiyi ne kadar iyi biliyoruz? Henüz hiç bu teknolojiyi denememiş olsanız bile çok yakında hepimizin sıkça kullanacağı bir teknoloji haline gelecek. Belki de hiç Mars’a gidemeyeceksiniz; fakat sanal gerçeklik sayesinde oradaymış gibi hissedebileceksiniz. Sanal ve gerçeklik gibi birbirine zıt iki kelimenin bir araya gelmesiyle oluşan bu sanal gerçeklik teknolojisi tam olarak nedir biraz daha detaylandıralım.

“Sanal gerçeklik” teriminin kullanımı ilk olarak 1980’lerin ortalarında VPL Research’ın kurucusu olan Jaron Lanier’in “sanal gerçeklik” olarak adlandırdığı şeyi deneyimlemek için ihtiyaç duyduğu gözlük ve eldivenleri de içeren ekipmanı geliştirmeye başladığı zaman kullanıldı. O günden beridir de çılgın bir gelişim içerisinde. Özellikle son yıllarda.

Gerçek dünyamızı 5 duyu organımızla algılarız. Bu organlarımızla etkileşime girebildiğimiz şeyleri gerçek olarak nitelendiririz. Sanal gerçeklik bize bunların şuanda hepsini sağlayamıyor olsa da birçoğunu tecrübe edebilmemize olanak sağlar.

Sanal gerçekliğin ve teknolojisinin temel unsurlar olarak şunları saymak mümkün;

Sanal dünya

Sanal gerçeklik deneyimini yaşayabilmek için öncelikli olarak üç boyutlu bir sanal ortama ihtiyaç vardır. Bu sanal ortam gerçek dünyada deneyimlenenleri taklit edebilmelidir.

İmersiyon

Fiziksel olmayan bir ortamda fiziksel olarak var olma algısıdır.

Duyusal geri bildirim

Sanal ortam mümkün olduğunca çok duyumuza hitap etmesi ve bu duyularımızı uyarması gerekir. Bu duyulara işitme, görme ve dokunma örnek verilebilir.

Etkileşim

Sanal ortam kullanıcının eylemlerine hızlı ve doğru bir şekilde yanıt verebilmelidir. Aksi takdirde kullanıcı sanal ortamı algılamakta zorlanacaktır.

Sanal gerçeklik dendiği zaman çoğu kişinin aklına eğlence ve oyun sektörü gelse de birçok farklı sektörde kullanılmakta ve gelecek senelerde daha da çok kullanılacak gibi görünüyor. Üstelik sadece eğlenceyi sağlamakla kalmayacak aynı zamanda maliyetlerin de azaltılmasını sağlayan çok önemli bir teknoloji haline gelecek. Düşünsenize dünyanın birçok yerindeki müşterilerinizle interaktif toplantılar gerçekleştirebilir, bir konu hakkında personelinize eğitim verebilirsiniz. Bu şekilde çalışanların eğitimleri için harcanan birçok masraftan kurtulabilirsiniz. Tek yapmanız gereken başınıza sanal gerçeklik gözlüğünü ve kulaklığınızı takmak. İşte artık oradasınız.

Sanal gerçekliğin faydalarını şöyle maddeleyebiliriz:

• Sanal gerçeklik öğrenmek ve eğitim almak için mükemmel bir teknolojidir. Askeri eğitimlerde, uçuş eğitimlerinde, öğrenci eğitiminde kullanılabilir. Bu sayede risksiz ortamlarda eğitim alma şansı elde edilir.
• Sanal gerçeklik sayesinde mesafeler oldukça kısalır. İnsanlar yüzyıllardır mesafeleri azaltmak için uçaklar, uzay gemileri, otomobiller gibi teknolojileri kullanıyorlar. Başka bir ülkedeki biriyle sanal bir ortamda buluşabilirsiniz, konferanslara katılabilirsiniz, konserlere gidebilirsiniz.
• Şirketler için maliyet azaltılmasını sağlayabilir. Çalışanlarınızı eğitim yada konferanslar için başka şehirlere gönderdiğinizi düşünün. Sanal gerçeklik sayesinde yapmaları gereken tek şey sanal gerçeklik gözlüklerini takmaları.
• Karmaşık problemleri basitleştirebilir. Teorik olarak bildiğiniz bilgileri görselleştirerek daha iyi anlamanıza yardımcı olur.
• Sanal gerçeklik fiziksel bir engeli bulunan veya yaşlı bireyler için önemli bir teknolojidir. Bu teknoloji sayesinde bu insanlar oturdukları yerden yapma imkanı olmayan aktiviteleri deneyimleyebileceklerdir.

Sanal gerçekliğin kullanım alanları nelerdir?

Sanal gerçeklik modadan spora kadar birçok sektörde ve birçok alanda kullanılıyor ve gelişerek kullanılmaya devam edecek. Biz bazı önemli olanları size açıklamaya çalışacağız. İşte bazı sanal gerçeklik kullanım alanları:

Savunma

Herhangi ciddi bir yaralanma olmadan askerler tehlikeli ortamlarda eğitilebilir, uçuş simülasyonlarıyla pilotlara eğitim verilebilir. Başarısız olunan senaryo tekrardan canlandırılarak eğitim pekiştirilebilir.

Sağlık

Sağlık sanal gerçekliğin en önemli kullanım uygulamalarından biridir. Ameliyat simülasyonlarıyla yeni doktorlar eğitilebilir, robotik cerrahi ile doktorlar ameliyat yapabilir, bazı psikolojik hastalıklar tedavi edilebilir.

İş hayatı

Yeni personellerin eğitimlerinde kullanılabilir, üzerinde çalışılan prototip aşamasındaki ürünler test edilebilir, toplantılar gerçekleştirilebilir.

Bilimsel gözlem

Fizik, biyoloji, astronomi, kimya gibi bir çok alanda kullanılabilir. Bilim insanlarının soyut kavramları görselleştirerek daha iyi anlamaları sağlanabilir, astronomik gözlemler gerçekleştirilebilir.

İnşaat

İnşa edilecek olan yapı sanal gerçeklik sayesinde zaman ve maliyetten tasarruf edilerek bir takım testler yapılabilir, tamamlanmış yapıdaki hatalar gözlemlenebilir ve önceden müdahale edilerek proje tekrardan revize edilebilir.

Eğitim

Okullarda birçok konuda eğitim verilirken sanal gerçeklikten yararlanılarak öğrencilerin ilgisini çekebilecek eğlenceli konular işlenebilir. Örneğin samanyolu galaksisi hakkında öğrenciler eğitilirken, çevrelerindeki unsurlarla etkileşime girerek daha çabuk algılamaları sağlanabilir.

Eğlence

Belki de en çok kullanılan alan eğlencedir. Sanal müzeler, sanal tema parkları, sanal tiyatrolar insanlara oradaymışçasına çevresiyle etkileşime geçmesini sağlayabilir. Örneğin Paris’e gitmeden Louvre Müzesi gezebilir, Şili’deki antik kent Machu Pichu’da tur atabilirsiniz.

Mühendislik

Tasarım aşamasındaki yapılar ya da maddeler tasarım sürecinde üç boyutlu olarak algılanabilir, oluşabilecek kusurlar önceden müdahale edilerek engellenebilir ve geliştirilebilir. Potansiyel riskler tespit edilebilir.

Sanal gerçeklik bize gerçekten oradaymış gibi hissedebileceğimiz bir ortam yaratan gelişmekte olan bir teknoloji. Birçok büyük çaplı firma bu teknoloji üstüne çalışmalar yapıyor ve geliştirmeye çalışıyor. Bahsettiğimiz gibi sadece eğlence amaçlı değil eğitici ve öğretici gibi daha farklı amaçlarla da kullanılmakta.

Sanal gerçekliğin tam olarak geleceğin en önemli teknolojilerinden biri olduğu ve başı çektiği rahatlıkla söylenebilir. Fakat uzmanlar uzun süre kullanımın insanların gerçekle olan iletişimini kesebileceğini, asosyalliğe yol açabileceğini, psikolojik ve fiziksel olarak bazı sorunlar ortaya çıkarabileceğini vurguluyor.

Gerçeklikten çok da kopmamak lazım. Öyle değil mi?

Video-1

Video-2