Reosta Nasıl Çalışır? Çeşitleri Nelerdir? Nerelerde Kullanılır?
Reosta Nasıl Çalışır?
Reosta, bir elektrik devresindeki direnci el ile ayarlayarak elektrik akımını kontrol etme prensibi ile çalışır.
Reosta, yüksek akımları kontrol edebilme kabiliyetine sahiptir.
Bir elektrik devresinden akan elektrik akımını belirleyen iki değişken vardır. Devreye uygulanan gerilim miktarı ve elektrik devresinin toplam direnci. Devrenin direncini düşürürsek, devre boyunca elektrik akımı miktarı artacaktır. Devre direncini arttırırsak da devredeki akım azalacaktır.
Reosta elektrik devresindeki elektrik akımını artırıp azaltma işini yapar. Reosta elektrik akımını belirli bir seviyeye düşürür, tamamen engellemez. Elektrik akımının akışını tamamen engellemek için sonsuz bir direnç gereklidir. Pratik olarak elektrik akımını tamamen sıfıra indirmek mümkün değildir.
Reosta kelimesinin kökeni Yunanca’daki “rheos” ve “statis” kelimelerinden gelmektedir. Bu kelimeler birleştiğinde “akış kontrol cihazı” veya “akım kontrol cihazı” anlamına gelmektedir.
Reostanın Yapısı
Reosta potansiyometreye benzer bir çalışma prensibine sahiptir. Potansiyometre gibi, reosta da üç uçtan oluşur: A ucu, B ucu ve C ucu. Ancak, yalnızca iki uç kullanılır: A ve B veya B ve C uçları.
B ucu kadrana (wiper) bağlı sabit uçtur. A ve C ucu da dirençli elemana (track) bağlıdır. Dirençli eleman boyunca hareket eden kadran, reostanın direncini değiştirir. Reostadaki dirençli eleman, bir tel bobinden veya ince bir karbon filmden yapılır.
Reostatın direnci, içinden elektrik akımının geçtiği direnç telinin uzunluğuna bağlıdır.
Reostada A ve B terminallerini kullanılırsa, kayan kadranı terminal A’ya yaklaştırdığımızda minimum direnç alınır; çünkü direnç yolunun uzunluğu azalır. Sonuç olarak, yalnızca küçük miktarlarda elektrik akımı engellenir ve büyük miktarda elektrik akımına izin verilir.
Benzer şekilde, kayan kadranı C terminaline yaklaştırdığımızda maksimum direnç elde edilir; çünkü direnç yolunun uzunluğu artar. Sonuç olarak, büyük miktarda elektrik akımı engellenir ve sadece küçük miktarda elektrik akımına izin verilir.
Benzer şekilde B ve C uçları da kullanılabilir. Kadran A’ye yaklaştığında direnç artar, A’dan uzaklaştığında da direnç azalır.
İki farklı reosta çeşidi vardır. Bunlar döner reosta ve lineer reostadır.
Döner reosta
Dairesel reosta olarak da adlandırılır; çünkü dirençli elemanı bir daireye benzemektedir. Döner reostadaki dirençli eleman dairesel veya açılıdır. Bu tür reostalarda, kadran döner şekilde hareket eder. Döner reostalar boyutlarının küçük olması nedeniyle lineer sigortalara göre daha fazla kullanılırlar.
Lineer reosta
Doğrusal reosta ve silindirik reosta olarak da adlandırılır; çünkü dirençli elemanı bir silindire benzer. Bu tip reostalarda da kadran doğrusal bir şekilde hareket eder. Doğrusal reostalar sıkılıkla araştırma ve geliştirme laboratuvarlarında kullanılırlar.
Veriminin çok yüksek olmaması ve çok enerji tüketmesi gibi sebeplerden dolayı son yıllarda kullanım alanı azalıp yerini anahtarlayıcı elektronik cihazlara, yarı iletken elemanlara, trimpotlara bıraksa da reostalar halen bazı uygulamalarda kullanılmaktadır.
- Reosta genellikle yüksek gerilim veya akımın gerekli olduğu uygulamalarda kullanılır.
- Loş ışıkta reostalar ışığın yoğunluğunu değiştirmek için kullanılır. Reostaların direncini arttırırsak, elektrik akımı ampulden daha az akar ve ışık parlaklığı azalır. Benzer şekilde, reostaların direncini azaltırsak, elektrik akımı ampulden daha fazla akar ve ışık parlaklığı artar.
- Reostalar, bir radyonun sesini artırmak veya azaltmak ve bir elektrik motorunun hızını artırmak veya azaltmak için kullanılır.
- Elektrikli sobaların sıcaklık ayarının yapıldığı düğmelerde kullanılır. Rezistansı olan ve sıcaklığın artırılıp azaltılması gerektiği mutfak aletlerine benzer tüm uygulamalarda kullanılır.
- TV, radyo gibi cihazlarda sesi artırıp azaltmak için kullanılır.
- Laboratuvarlarda etalon direnci olarak kullanılır.
- Köprü metotlu direnç ölçümlerinde kullanılır.
Parafudr Çeşitleri ve Kullanım Alanları: Tüm Teknik Detaylar ile! 
Asenkron Motorun Parçaları: Görevleri ile Birlikte! 
Asenkron Motor Çeşitleri: Kapsamlı Analiz! 
Senkron ve Asenkron Motor Arasındaki Farklar 
Elektriksel Direnç Nedir? Nasıl Çalışır? Nerelerde Kullanılır? 
Kaçak Akım Rölesi Neden Sürekli Atar? Tüm Sebepleri ile! 
Kondansatör Çeşitleri ve Özellikleri: Teknik Analiz 
Güneş Paneli Nasıl Çalışır? Elektriği Nasıl Üretir? 
Güneş Paneli Çeşitlerinin Detaylı Bir İncelemesi!