Potansiyometre Çeşitleri: Tüm Özellikleri ile Analiz!

Potansiyometreler elektronik devrelerin en çok kullanılan elemanlarından biridir. Farklı tiplerde üretilen potansiyometrelerin kullanım alanları da farklılık gösterebilmektedir. Aşağıda tüm potansiyometre tipleri konusuna değinmeye çalıştık.

Potanisyometre Tipleri

Belli başlı potansiyometre tipleri şunlardır:

1. Döner potansiyometreler

Döner potansiyometreler döndürülerek kontrol edilir. Tek dönüşlü, çok dönüşlü, dual, konsantrik ve servo şeklinde tiplere ayrılırlar.

a. Tek dönüşlü

270 derecelik tam dönüşlü potansiyometredir. Tek bir dönüşün yeterli kontrolü sağladığı uygulamalarda kullanılır.

b. Çok dönüşlü

Çoklu rotasyonlu modeldir. (5,10,20 şeklinde örneğin.) Bu model daha çok PCB üzerindeki trimpot gibi yüksek hassasiyet ve çözünürlük gerektiren uygulamalarda kullanılır.

c. Dual

Aynı şaft üzerinde iki potansiyometre birleşir ve iki kanalın paralel ayarını yapar. Stereo ses kontrolü ve 2 kanalın aynı anda ayarlanması gereken diğer uygulamalarda kullanılır.

d. Konsantrik

İki potansiyometrenin eş merkezli şaftlarla ayrı ayrı ayarlandığı uygulamalarda kullanılır. Bu özellik kullanıcının iki farklı direnci değiştirmek için aynı ünite üzerinde iki kontrole sahip olmasını sağlar. Ses ve ton kontrollerinin birleştirildiği (eski) araba radyolarında karşılaşılır.

e. Servo

Bir servo motor tarafından otomatik olarak ayarlanabilen motorlu bir potansiyometredir. Manuel ve otomatik ayarın gerekli olduğu yerlerde kullanılır. Genellikle uzaktan kumandada ses kontrol düğmesini açabileceği ses ekipmanlarında görülür.

2. Lineer potansiyometreler

Lineer potansiyometreler doğrusal olarak kontrol edilir. Kaydırıcılı, dual kaydırıcılı, çok turlu kaydırmalı, motorlu azaltıcı şeklinde tiplere ayrılırlar.

a. Kaydırıcılı

Tek doğrusal kaydırıcı potansiyometresi, aynı zamanda bir fader olarak da bilinen ses uygulamaları içindir. Tek kanal kontrolü veya mesafe ölçümünde kullanılır.

b. Dual kaydırıcılı

Paralel olarak iki potansiyometreyi kontrol eden tek sürgü bulunur. Genellikle profesyonel ses veya çift paralel kanalların kontrol edildiği uygulamalarda stereo kontrol için kullanılır.

c. Çok turlu kaydırmalı

Doğrusal bir potansiyometre kadranı harekete geçiren bir milden imal edilmiştir. Yüksek hassasiyet gerektiren uygulamalarda kullanılır.

d. Motorlu azaltıcı

Bir servo motor tarafından otomatik olarak ayarlanabilen potansiyometredir. Bu tipler hem manuel hem de otomatik ayar gerektiren uygulamalarda kullanılır. En yaygın olarak, kaydedilmiş bir konfigürasyona otomatik olarak geçmek için servo azaltıcının kullanıldığı stüdyo ses mikserlerinde kullanılır.

3. Dijital potansiyometreler

Dijital potansiyometreler elektronik olarak kontrol edilen potansiyometrelerdir. 0-10V, 0-20 mA ve 4-20mA gibi analog sinyallere ihtiyaç duyulan yerlerde kullanılır. Dijital potansiyometreler farklı potansiyometre türleri arasında en doğru ölçümleri sağlayabilir. Titreşim, nem, şok ve kirlenme gibi çevresel faktörlerin hiçbirinden etkilenmez ve mekanik potansiyometrelerin tüm dezavantajlarının üstesinden gelir. Yüksek güvenilirlik, artırılmış doğruluk, ihmal edilebilir direnç kayması, çok düşük güç kaybı vb. gibi avantajlar da sağlarlar.

4. Reostalar

Reostalar bir potansiyometre çeşididir ve fiziksel olarak potansiyometreden farklıdır. Potansiyometreye göre daha yüksek akımlı devrelerde kullanılır. Reosta genellikle dimmerlerde, motor hız kontrolünde, ısıtıcılarda ve fırınlar gibi rezistanslı cihazların kontrolünde kullanılır.

Kaynak