Otomatik Sigorta Seçimi: Dikkat Edilecek Tüm Detaylar

Evlerimizde, işyerlerimizde oluşan elektrik kökenli yangınların birçoğu elektrik tesisatındaki aşırı ısınmaların sonucudur. Evlerde çıkan dört yangından neredeyse biri elektrikli cihazlardan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle doğru koruma cihazı seçimi oldukça önemlidir. Otomatik sigorta (elektrik sigortası) bu koruma cihazlarının en önemlisidir. Aşağıda bir otomatik sigorta seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken parametreleri listeledik. Bu kılavuzu okuduktan sonra doğru ürünü seçmeniz daha da kolaylaşacak.

Otomatik Sigorta Seçimi

Otomatik sigorta seçimi yapılırken aşağıdaki parametrelere dikkat edilmelidir:

1. Sigorta akımı

Nominal akım, devre kesicinin açmadan dayanabileceği maksimum akım değeridir. Elektrik sigortaları 0,5A ila 125A arasında bir nominal akıma sahiptir. İlk olarak sigortanın koruyacağı devrenin toplam akımını belirlemelisiniz. Sigortanın akım derecesi sistemin taşıması beklenen maksimum akımdan biraz büyük veya ona eşit olmalıdır. Devrenin toplam akımından daha düşük bir sigorta kullanmayın. Aksi takdirde gereksiz yere açma yapacaktır.

2. Açma eğrisi (Sigorta tipi)

Sigorta seçerken kullanacağınız yükün karakteristiğine göre seçim yapmalısınız. Açma eğrileri, akım ile açma süresi arasındaki ilişkiyi tanımlar. Açma eğrileri belli harfler ile tanımlanır. Herhangi bir otomatik sigortanın ön yüzünde de bu harflere rastlayabilirsiniz. Bu harfler sigortanın tipini de belirler.

Açma eğrisine göre tipik yükler:

B eğrisi: Elektrikli ısıtıcı, fırın gibi dirençli yükler ve uzun kablo geçişleri için uygundur. B eğrisi bir sigorta, hızlı sigorta olarak da adlandırılır.

C eğrisi: Aydınlatma yükleri, prizler, küçük motorlar gibi genel yükler için uygundur. C eğrisi bir sigorta yavaş tip sigorta olarak da adlandırılır.

D ve K eğrileri: Yüksek ani yüklere izin verecek şekilde tasarlanmıştır. Yüksek ani yükler ve transformatörler için uygundur.

Z eğrisi: Çok düşük kısa devre açma ayarına ihtiyaç duyan devreleri korumak için tasarlanmıştır. Yarı iletkenler için uygundur.

Türkiye şartlarında evinizde veya iş yerinizde bir sigorta kullanacaksanız B veya C eğrisi tercih etmeniz yeterli olacaktır. D, K ve Z eğrileri daha özel tipte yüklerde kullanıma uygundur.

3. Kutup sayısı

Otomatik sigorta koruyacağı yükün iletken sayısına göre farklı kutuplarda üretilir. Yükün iletken sayısına bakarak kaç kutuplu sigorta kullanacağınıza karar vermelisiniz. Kutup sayısına göre, sigortalar şu şekilde sınıflandırılır:

Tek kutuplu (1): Tek kutuplu sigortalar tek fazlı devreleri korumak için kullanılır.

Tek kutuplu ve nötr (1+N): Fazın korunması ve nötrün yalıtılması gerektiğinde tek kutuplu ve nötr sigortalar kullanılır. 1 kutup koruma fonksiyonunu yerine getirir. N kutup ise sadece ayırıcı görevi görür. Koruma yapmaz.

İki kutuplu (2): İki kutuplu sigortalar, hem faz hem de nötrün korunması gerektiğinde ve bakım için beslemenin tam izolasyonu gerektiğinde kullanılır.

Üç kutuplu (3): Genellikle nötr gerekli olmayan üç fazlı motor koruması için kullanılır.

Üç kutuplu ve nötr (3+N): Nötr izolasyonun gerekli olduğu dağıtım panolarında giriş için kullanılır.

Dört kutuplu (4): Nötr korumanın gerekli olduğu dağıtım panolarında giriş için kullanılır.

4. Kesme kapasitesi

Kesme kapasitesi, bir sigortanın taşıyabileceği ve kesebileceği maksimum akımdır. Kesme kapasitesinin üzerindeki yüksek akımlar sigortaya zarar verebilir. 10kA veya 6kA kesme kapasiteleri konut kullanımına uygundur. Yüksek kesme kapasitelerine sahip sigortalar endüstriyel uygulamalarda kullanılabilir.

5. Nominal çalışma gerilimi

Sigortanın kullanılabileceği gerilimdir. Belirtilen değer genellikle maksimum değerdir. Her sigortanın farklı bir çalışma gerilimi vardır. Bu değeri kataloglardan kontrol etmelisiniz.

6. Enerji sınıfı

Enerji sınıfı, kısa devre veya toprak arızası koşulları altında bir minyatür devre kesici tarafından maksimum I2t geçişini belirtir. Sınıf 3, en yüksek akım sınırlama sınıflandırmasıdır ve daha küçük kesit alanına sahip kablolara koruma sağlamak için kullanılabilir. Böylece kurulum maliyetlerini düşürür. 3. sınıf sigorta seçmek size en iyi performansı verir.

7. Mekanik ve elektrik ömür

Mekanik ömür, bir sigortanın enerji verilmeden AÇILMA / KAPANMA sayısıdır. Elektriksel ömür ise bir sigortanın enerji verildiğinde AÇMA / KAPAMA sayısıdır. İyi bir sigorta yaklaşık 20.000 mekanik ve 10.000 elektrik ömrüne sahip olmalıdır. Bu ömürler ne kadar fazla olursa sigorta o kadar sağlam demektir.

8. Boyutlar

Normal şartlar altında 1 kutup bir sigortanın genişliği 17,5 mm’dir. Çok kutuplu sigortalar kullanıyorsanız, sigortanın genişliğini göz önünde bulundurmalısınız. Sigorta kutusunun yeterli boş alanı olup olmadığını kontrol edin. Ya da sigortaların toplam kutup sayısına göre sigorta kutusu seçin.

9. Aksesuarlar

Bazı sigortalar yardımcı kontak, sinyal kontağı, açma bobini gibi aksesuarlar ile donatılabilir. Ancak bazı basit yapılı sigortalara aksesuar takılamadığını unutmayın. Sigortanın iş yapabilme kabiliyetini artırmak istiyorsanız üreticilerin aksesuar seçeneklerini kontrol edin.

Kaynak