Nesnelerin İnterneti nedir? Nesnelerin interneti kullanım alanları
Nesnelerin interneti nedir?
Nesnelerin İnterneti (IoT), birbiriyle ilişkili bilgisayar cihazlarının, mekanik ve dijital makinelerin, nesnelerin, insan kanalına ihtiyaç duymadan, birbirleriyle anlaşmaları ve veri toplayarak bu verileri yorumlayabilme yeteneğidir. Biraz daha açmak gerekirse Nesnelerin İnterneti, aslında internete bağlı olan her şeyi kapsar. Birbirleriyle anlaşan internete bağlı nesneleri tanımlamak için kullanılır. Bu nesneler internete bağlıdır ve kablosuz ağlar sayesinde veri toplayarak bu verileri paylaşabilen genellikle elektronik aletlerdir. Bu aletlere örnek olarak akıllı telefonlar, mutfak aletleri, bilgisayarlar verilebilir. Günümüzde bu cihazların yelpazesi çok geniş değil. Fakat her geçen yılla beraber internet of things’e yeni aletler katılabiliyor ve liste kabarıklaşıyor.
Nesnelerin internetinin tarihçesi
MIT’deki Auto-ID Merkezi’nin kurucu ortağı olan Kevin Ashton, ilk olarak 1999 yılında Procter & Gamble’da (P & G) yaptığı bir sunumda Nesnelerin İnternetinden (internet of things) bahsetti. Terimin tarihçesi aslında önemli, çünkü Nesnelerin İnterneti kavramı son yıllarda popülerleşmiş olsa da, aslında 2000’li yılların başlarından beri uzmanlar arasında geniş bir destekçi kitlesi toplamaya başlamıştı.
Ashton’ın fikri cihazlar arası bağlantı kurmak için radyo frekansı tanıma teknolojisi kullanma üzerine odaklanmıştı. Bu günümüzdeki Nesnelerin İnterneti fikrine oldukça benziyor. Tabi ayrılan en önemli nokta nesnelerin bilgi alışverişini IP ağ üzerinden yapmaları.
Değindiğimiz gibi bu fikir çok eskilere dayanıyor fakat bunun gerçekleşmesinin günümüzü bulmasının en önemli sebebi tahmin edileceği gibi teknolojinin o dönemde yeterli olmamasıydı. Örnek vermek gerekirse ilk internet cihazı, 1980’lerin başında Carnegie Mellon Üniversitesi’nde bir kola makinesiydi. Programcılar web sayesinde kola makinesinin durumunu kontrol edebiliyor, kola almaya gitmeden önce kendilerini hangi içeceklerin beklediğini, makinede soğuk bir içecek olup olmadığını öğrenebiliyorlardı.
2000li yıllarla beraber kavram gelişti ve dünyada hızla artmaya başladı. Hatta Çin Hükümeti, 2010’lu yıllının ortalarında, Nesnelerin İnternetinin 5 yıllık Planlarında stratejik bir öneme sahip olduğunu dile getirdi.
Nesnelerin internetinin evrimi
Nesnelerin interneti nasıl çalışır?
Nesnelerin interneti sistemi, olduğu ortamdan elde ettikleri verileri toplamak, göndermek, bunlara göre hareket etmek için işlemcileri, sensörleri ve iletişim donanımlarını kullana web özellikle akıllı aygıtlardan oluşur. Cihazlar sensörler aracılığıyla topladıkları verileri, bir Nesnelerin İnterneti ağına iletir ve bu veriler analiz edilmek üzere buluta(online depolama hizmeti) gönderilir ve başka bir cihaza bağlanarak paylaşılır. Bu cihazlar diğer cihazlar ile iletişime geçerek birbirlerinden aldıkları verilere göre hareket ederler. Cihazlar insan müdahalesi olmadan çalışmalarını yapabilirler. Fakat insanların olaya dahil olduğu durumlar da vardır. Örneğin ayarlarını yapmak, talimat vermek gibi.
Nesnelerin internetinin faydaları?
- Makinelerin elde ettiği veriler ne kadar fazla olursa, doğru kararlar vermeleri de o kadar kolay olacaktır. Makinelerin elde ettiği verileri, insan bileşenini ortadan kaldırarak, yorumlayabilir. Verinin çok olması daha doğru kararlar vermeyi sağlar ve zamandan tasarruf etme ve verimliliği arttırma ihtimalini arttırır.
- Finansal açıdan da faydaları olduğu söylenebilir. Örnek vermek gerekirse fırın gibi mutfak aletleri, işi bittikten sonra kendilerini kapayabilir. Bu aletlerin çoğu enerji dostu sistemlerdir. Daha az enerji harcanmasını sağlayacaktır. Bunlar da doğrudan elektrik faturanıza yansıyacağını söylemek yanlış olmaz.
- Otomasyon olarak düşünecek olursak, bu aletler tamamen kablosuz altyapı üzerinden haberleştikleri için insan müdahalesine çok az ihtiyaç duyuyorlar ve kendi başlarına çalışabiliyorlar. Bu da yine verimliliğin artmasını sağlayan bir durum.
- İnsanların küçük şeyler hakkında endişelenmelerini ortadan kaldıracaktır. Günümüzde zamanı verimli kullanmak çok önemli durumda. Dolabınızda neyin eksik olduğunu düşünmenize gerek kalmadan, Nesnelerin İnterneti aracılığıyla eksikler tespit edilecek ve hemen yeni sipariş verilecek. Böyle küçük işlerle uğraşmamak sizin daha konforlu yaşamınızı sağlayacak.
- Nerede olursanız olun, olduğunuz yerden evinizdeki elektronik aletlere erişme imkanı sağlamış olursunuz.
Nesnelerin internetinin kullanım alanları ve örnekleri
Perakende
Perakendecilere tedarik zincirleri üzerinde tam kontrol sağlayacak ve insan faktörünü ortadan kaldıracaktır ve insan kaynaklı hataların önüne geçilmiş olunacak. Bu, işletme sahiplerinin siparişlerini kontrol altına almasını sağlayacaktır, lojistik ve ticari harcamaların daha iyi yönetilecektir.
Örnek olarak Amazon şirketinin yeni projelerinden olan Amazon Go verilebilir. Telefonunuzda kullandığınız amazon uygulamasından kullanıcıya bir barkod veriliyor. Bu barkod markete girerken sensörlere taratılıyor. Raflardan istediğini ürünleri alıyorsunuz. Aldığınız ürün sensörler tarafından algılanarak hemen sepetinize ekleniyor. Ürünü almaktan vazgeçip yerine koyarsanız hemen sepetten siliniyor. Alışverişiniz bittikten sonra kasada kuyruk beklemeden marketten çıkıyorsunuz. Ödeme Amazon hesabına bağlı karttan çekiliyor. Şuanda Seatle ve Washington başta olmak üzere birçok noktada çalışır durumda. İlerleyen yıllarda artarak çok daha fazla şehirde kurulması planlanıyor.
Akıllı evler
Nesnelerin İnternetinin önemli bir katkısı da evlerimize olacaktır. Akıllı cihazlar, aydınlatma, güvenlik ve çevre kontrolleri hayatımızı daha kolay hale getirir. Akıllı telefonumuzdan evimizdeki birçok elektronik aleti kontrol edebilir durumda oluruz. Örneğin telefonumuzdan kombiye direktif göndererek evimizin sıcaklığını ayarlayabilir, kamera sistemlerine müdahale edebiliriz.
Örnek olarak Nest şirketinin ürettiği akıllı termostatlar verilebilir. Yerleştirilen termostatı uygulamasıyla beraber nerede olursanız olun, istediğiniz her yerden kontrol edebilirsiniz. Bu özelliğinin yanında öğrenme özelliği de vardır. Örneğin 1 hafta boyunca geceleri sürekli düşük sıcaklığa ayarladıysanız, cihaz bunu algılayarak siz yeni talimat verene kadar geceleri sıcaklığı düşürür. Bu enerji tasarrufuna çok büyük katkı sağlayacaktır.
Sağlık
Cihazlar, sağlıklı kalmamıza yardımcı olmak için kalp atış hızını, kalori alımını, uyku gibi bir çok etkinliği izleyebilir. Bu cihazlar oluşacak olumsuz bir durumda doğrudan doktorumuza bilgi verebilir. Zamanında teşhis ile oluşacak olumsuz durumların önüne geçilebilir.
Örnek olarak Mimo şirketinin ürettiği Mimo Monitörler verilebilir. Bu cihazlar uygun fiyatlı olduğu kadar çok amaçlı olarak kullanılabiliyor. Bu teknoloji bebeğinizin vücut pozisyonunu, nefes alma seviyesini, vücut ısısını ölçerek oluşacak olumsuz durumları anında cep telefonunuza bildirim olarak gönderilebiliyor. Bunun arkasındaki ana amaç ani bebek ölüm sendromunu ortadan kaldırabilmek olarak açıklanıyor.
Otomotiv
Nesnelerin İnterneti uygulamaları sayesinde, aracınızın kapılarını açıp kapayabilir, motor ölçümlerini yapabilir, alarm sistemini devreye sokabilir, aracın konumuna erişebilir ve rotasını ayarlayabilirsiniz.
Örnek olarak Tesla şirketinin ürettiği araçlar verilebilir. Tesla bu konuda dünyada başı çekiyor. Otomotiv sektöründeki diğer firmalar da bu konuya yönelmeye başladı ve projelerini hızlandırdı. Arabanızın evinize gelmeden garaj kapısını açtığını düşünün. Aracın sıcaklığını, ışıklarını, şarjını uzaktan kontrol edebileceğinizi düşünün. Bunu size telefonunuza kuracağınız bir uygulamayla sağlıyorlar. Tesla araçlarında kendi otomasyonlarını sağlayabilmek için tam olarak 18 sensör bulunmakta.
Lojistik
Taşınan ürünlere takılan akıllı cihazlar ile bunların yerini, hızını ve hatta nakliye veya depolama koşullarını takip edebilirsiniz.
Örnek verecek olursak DHL firması, tüm dünyada nakliye, depolama, dağıtım ve tedarik zinciri yönetimi sağlayan bir şirket. Bunların hepsini yapabilmesi için çok önemli düzeyde iletişime ihtiyaç vardır. DHL, araç izleme ve bakımı, paketlerin gerçek zamanlı takibi, nakliye araçlarındaki sensörler ile çalışanlar ve araçlar hakkında bilgi toplama ve araçlara yönelik oluşacak tehditlerine karşı güvenlik önlemleri için nesnelerin internetini aktif olarak kullanıyor. Bu sayede lojistik ve nakliye verimliliğini üst düzeyde tutabiliyor.
Nesnelerin interneti ile ilgili videolar
Video-1
Kaynaklar:
https://internetofthingsagenda.techtarget.com/definition/Internet-of-Things-IoT
https://www.iotforall.com/what-is-iot-simple-explanation/
