Elektrik

Motor Etiketi Okuma: Motor Etiket Bilgileri ve Anlamları

Motor etiketi okuma ve üzerindeki değerleri anlamlandırmak kimi zaman zor olabilir. Markadan markaya değişse de asenkron motorun etiketinde bulunan bilgiler genellikle benzerdir. Motor etiket değerleri ve anlamlarına göz atmadan önce bu etiketin tanımını yapalım.

Tüm motorların, tüm önemli teknik verilerini listeleyen ve motorların üzerinde bulunan kalıcı levhaya motor etiketi denir. Motor etiketine bakılarak motorun başlıca teknik parametreleri görülebilir. Koruma elemanlarının seçimi yapılırken de motor etiket değerleri göz önünde bulundurulur.

Bir motor hakkında daha fazla teknik veri genellikle motor kataloğunda bulunur.

Motor Etiketi Okuma

Şimdi bir örnek üzerinden motor etiket değerleri ve anlamlarına bakalım:

1.Motorun üç fazı vardır ve 50 Hz frekansındaki bir şebeke beslemesi içindir.

2.Motorun nominal çıkışı 15 kW’tır, yani motor, ana şebekeye belirtildiği gibi bağlanırsa en az 15 kW’lık bir şaft çıkışı sağlayabilmektedir.

3.ve 4. Stator sargıları “yıldız” veya “üçgen” formasyonunda bağlanabilir. Şebeke gerilimi 400 V ise, sargılar “yıldız” biçiminde bağlanmalıdır. Motor akımı faz başına 27,5 A’dır. Şebeke gerilimi 230 V ise, sargılar “üçgen” şeklinde bağlanmalıdır. Motor akımı faz başına 48.7 A’dır.

5.Motor koruma sınıfını, yani motor muhafazası tarafından sıvıların ve yabancı cisimlerin girmesine karşı sağlanan koruma derecesini gösterir. Kullanılan tanımlar uluslararası IEC standardı 34-5’te açıklanmaktadır.

6.Motorun çektiği nominal akıma (Is) görünen akım denir ve aktif akım (Iw) ile reaktif akımın (Ib) bileşkesidir. Cosϕ, aktif akımın nominal çalışmadaki motor akımının yüzdesel payını gösterir. Aktif akım mil çıkışına dönüştürülürken reaktif akım, motorda manyetik alanı oluşturmak için gereken gücü gösterir.

7.Motorun anma hızını gösterir. Bu değer anma gerilimi, anma frekansı ve anma yükündeki motor hızıdır.

8.Elektrikli motorlar farklı soğutma türleri için tasarlanmıştır. Normal olarak soğutma yöntemi uluslararası standart IEC Yayını 34-6’ya göre belirtilir. Bu kısımda IC, Uluslararası Soğutma kodları belirtilir.

IC01 – Kendinden soğutmalı – Motorun içi motor dışındaki hava kullanılarak kendiliğinden doğal olarak soğutulur

IC06 – Harici soğutmalı – Ayrı soğutma havası girişi için motor

IC17 – Harici soğutmalı – Soğutma havası girişi için dahili fanlı motor.

IC37 – Harici soğutmalı – Ayrı soğutma havası çıkışı ve ayrı soğutma havası girişi için motor.

Motor etiketi üzerinde olabilecek diğer değerler

Servis faktörü (SF)

Bazı motorlar sınırlı bir süre için nominal çıkışından daha fazla çalışır ve bu metrik maksimum yüzde artışa işaret eder. Örneğin, 1.15 değerinde bir servis faktörü, izin verilen sürekli yüzde 15 artışa eşdeğerdir.

İzolasyon sınıfı (INSL)

Motorun izolasyon tipi, A, B veya F gibi bir harf ile ifade edilir. A’dan ne kadar uzak olursa, izin verilen sıcaklık ortamın üzerinde yükselir. F Sınıfı yalıtım, motor ömrünü belirli bir sıcaklıkta uzatır veya motorun daha yüksek bir sıcaklıkta çalışmasını sağlar.

Tam yük verimi (F.L. EFF)

Tam yükte motorun elektrik verimi (girişe bölünmüş çıkış)