Klemens nedir
Klemens nedir?
İki veya ikiden fazla kabloyu birbirine bağlamaya yarayan elektrik ekipmanlarına klemens denir. Klemens kullanılarak kablolar arası güvenli ve düzenli bir bağlantı yapmak mümkün olur.
Elektrik devrelerinde güvenlik gereği klemens kullanılması zorunludur. Bu ürünlerin içi vidalı veya yaylı, dışı ise yalıtkan plastikten oluşur. Dolayısıyla güvenli bir izolasyon sağlarlar.
Klemens ne işe yarar?
Klemens dizileri elektrik panolarında genellikle panonun alt kısmında bulunurlar. Ama beslemenin şekline göre üst kısımda, yanlarda hatta pano kapağında konumlandırılabilmektedir. Pano içerisinde devre elemanlarının bağlantıları yapıldıktan sonra tüm bağlantılar klemenslere indirilir ve pano üretim süreci tamamlanmış olur. Pano sahaya gittiğinde ürünün üzerindeki numaralara veya renklere göre sahadaki elemanlarla panodaki elemanlar irtibatlandırılır. Panolarda yerden tasarruf sağlar ve işçiliği kolaylaştırır.
Zihninizde canlanması açısından şöyle örnekleyelim: Diyelim ki bir laptop aldınız ve eve geldiğinizde prize takip çalıştırmak istediğinizde laptopta giriş portu olmadığını gördünüz. Dolayısıyla güç kablosu ile laptopu birbiriyle bağlayamazsınız ve laptopu çalıştıramazsınız. Elektrik panosundaki klemensler de kabaca laptoptaki giriş portu işlevi görür.
Klemens çeşitleri nelerdir?
Bu ürünler sarf malzeme kategorisinde olduğu için çok fazla sayıda tipi vardır.
Yapılarına göre:
- Geçiş klemensleri: Tek giriş ve tek çıkışlı, İki ve üç gibi çoklu giriş çıkışlı tiplerde üretilirler. Genellikle faz iletkenleri bağlanır.
- Nötr klemensleri: Geçiş klemenslerindendir ve mavi renkte olurlar ve nötr bağlantısı yapılır
- Topraklama klemensleri: Sistemleri topraklamak için kullanılır. Topraklama barası kullanılmadığında topraklama çıkışları bunlara bağlanır.
- Sigortalı klemensler: İçlerine küçük cam sigortalar konulur ve aşırı akıma karşı devreleri korur
- Kesme ve ayırma klemensleri: Kablolar yerinden sökülmeden ayırma işlemi yapılabilir.
- Sensör ve aktüatör klemensleri: Elekronik devreler, sensör ve aktüatörlerin bağlandığı tiplerdir.
- Özel tipte klemensler: Avizelerde, buatlarda, pcb devrelerin üzerinde, yerden kazanç istenen sıkışık uygulamalarda, havai hatlarda, güç dağıtımı uygulamalarında kullanılan çok sayıda farklı tipte ve modelde bulunabilirler.
Ayrıca bağlantı şekline göre:
- Vida bağlantılı: Kablo klemens yuvasına girdikten sonra vida yardımıyla sıkıştırılır.
- Yay bağlantılı: Kablo klemens yuvasına tornavidanın bir yayı ittirmesiyle sokulur. Aynı şekilde çıkarılır.
- Push-in bağlantılı: Eğer kablo yüksüklü ise kablo klemens yuvasına direkt olarak sokulur. Yaylı bağlanıdaki gibi çıkarılır.
- Pabuç bağlantılı: Pabuçlu kablolar için uygundur.
gibi modeller vardır.
Klemenslerin en göze çarpan özelliği çeşitliliği yani tip sayısının çok fazla olması diyebiliriz. O yüzden elektrik pazarındaki markalar ve üreticiler stoklarında çok sayıda ve farklı modellerde klemensler barındırırlar. Yukarıda saydıklarımızdan çok daha farklı ve çok daha özel klemens çeşitleri de mevcuttur
Klemens etiketleri
Klemense hangi kablonun bağlandığının anlaşılabilmesi için her ürünün üzerine etiket vurulur. Sonrasında ya da öncesinde de projeye işlenir. Böylelikle sahada bağlantıları yapacak personel kolaylıkla neyin nereye bağlanacağını görmüş olur ve yanlış bağlantı önlenir. Etiketler üreticilerin kendilerine özel ürettikleri klemens yazıcıları ile yazdırılarak ürünün üzerine tutturulur veya yapıştırılır.
Klemens seçimi
Seçim yaparken dikkat edilecek en önemli husus kablo kesitidir. Kablonun klemensin yuvalarına girmesi gerekmektedir. Aksi halde bağlantı gevşek veya çok sıkı olup ark hatalarına sebebiyet verebilir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi bağlantı şekli de diğer bir önemli seçim kriteridir. Kısa devre ve aşırı akım test değerleri ve akım taşıma kapasitesi değerlerine de dikkat edilmelidir. Müşteri ihtiyaçlarına ve proje gerekliliklerine göre farklı renklerde ve farklı tiplerde klemens ihtiyacı da olabilir. Kullanılan ürünün uzun ömürlü olması isteniyorsa içerisinde kullanılan bakırın saflık derecesine de dikkat edilmelidir. Ayrıca üreticilerin stok kabiliyeti de mutlaka sorgulanmalıdır.
Klemensler ile ilgili video
Kaynaklar:
