Klemens Tipleri: Elektrik Klemens Türleri ve Özellikleri

Klemens tipleri uygulamadan uygulamaya farklılık gösterir. Bunlardan bazıları şunlardır:

Yapılarına Göre Klemensler

Yapılarına göre klemens çeşitleri şunlardır:

1. Geçiş klemensleri

Faz beslemelerinin bağlandığı klemensler geçiş klemensi olarak adlandırılır. Tek giriş ve tek çıkışlı, iki ve üç gibi çoklu giriş çıkışlı tiplerde üretilirler. Çoğunlukla gri renkte olurlar.

2. Nötr klemensleri

Nötr klemensleri devredeki nötr kablo bağlantılarının yapıldığı klemenslerdir. Mavi renkte olurlar. Boyutları geçiş klemensleri ile aynıdır.

3. Topraklama klemensleri

Sistemleri topraklamak için kullanılan klemenslere topraklama klemensi denir. Topraklama barası kullanılmadığında topraklama çıkışları bu klemenslere bağlanır. Din rayına tutunarak topraklamayı ray üzerinden gerçekleştirirler. Renkleri sari-yeşildir.

4. Sigortalı klemensler

Bağlantıları aşırı akımlara karşı koruyan klemens tipine sigortalı klemens denir. Koruma işlemini yapan klemensin içerisine konan küçük cam sigortalardır. Güvenlik amacıyla kullanılırlar. Bir kısa devre meydana geldiğinde, yalnızca sigorta klemensine bağlı olan kablolama bölümleri korunur. Sorun gidermeye yardımcı olmak ve sigorta durumunun görsel bir göstergesini sağlamak için yerleşik bir LED devresine sahiptir.

5. Ölçme ve ayırma klemensleri

Bazı uygulamalarda, ölçüm ve güvenlik amacıyla geçiş klemensine bir ölçüm noktası veya ayırma elemanının dahil edilmesi gerekir. Ölçme-ayırma klemensleriyle sisteminiz gerilim altındayken ölçüm yapabilirsiniz. Bakım işlemlerinde ve test işlemlerinde operasyonları kolaylaştırırlar. Herhangi bir kabloyu çıkarmak zorunda kalmadan bir bıçak anahtarı kullanarak bir devrenin bağlantısını kesmeyi kolaylaştırır.

6. Sensör ve aktüatör klemensleri

Elekronik devreler, sensör ve aktüatörlerin bağlandığı klemens tipleridir. Otomasyon sistemlerinde sıklıkla kullanılır.

7. Çok katlı klemensler

Yerden tasarruf ve hızlı bağlantı gerektiren uygulamlarda kullanılan iki veya daha fazla katlı klemens türüdür. Boyutları geçiş klemenslerine göre daha büyüktür.

8. Buat klemensleri

Elektrik tesisatlarında kullanılan basit klemens türleridir. Buatlarda ve aydınlatma uygulamalarında kullanıma uygundur.

9. PCB klemensleri

Baskı devre kartı üzerine montajlanabiilen ve elektronik cihazların bağlantılarını gerçekleştiren klemens türüdür. Bazılarının entegre pin terminalleri vardır ve deliklerden monte edilir. Diğerleri PCB‘ye monte pin şeritlerine takılır.

10. Güç dağıtım blokları

Bu bloklar elektrik enerjisi dağıtımında kullanılmaktadır. Tek bir giriş kaynağından güç dağıtmak için uygun, ekonomik ve güvenli bir yoldur. Bloğun giriş terminaline bir büyük kablo bağlanır ve çıkışta birden fazla çıkış terminali sağlanır. Bu şekilde, iletkenler bir kontrol panelinde düzgün, temiz ve profesyonel bir görünüm vererek iyi bir şekilde düzenlenir.

Bağlantı Şekline Göre Klemensler

Klemensler bağlantı şekillerine göre farklılık gösterir. En çok kullanılan bağlantı şekilleri şunlardır:

1. Vida bağlantılı klemensler

Vida bağlantı teknolojisinde kabloyu sıkmak için vida kullanılarak elektrik bağlantısı yapılır. Vidalı bağlantı en uygun maliyetli seçenektir. Güç üretimi, güç ölçümü, proses teknolojisi ve şalt tesisi gibi en yüksek talepleri karşılamak üzere tasarlanmıştır. 185mm2’ye kadar kablo girişine uygun üretilebilirler. Vidaların aşırı sıkılması kablolara zarar verebilir; zayıf sıkılması ise potansiyel olarak tehlikeli bağlantılara neden olabilir.

2. Yay bağlantılı klemensler

Yay bağlantılı klemenslerde kablo klemens yuvasına tornavidanın bir yayı ittirmesiyle sokulur. Aynı şekilde çıkarılır. Terminal noktası standart bir tornavidayla açılır. İletken sıkıştırma boşluğuna yerleştirildikten sonra, tornavida çıkarılır ve iletken otomatik olarak montajlanır. Yaylı klemensler, vidalı klemenslere göre daha yeni bir alternatiftir ve genellikle nispeten küçük kabloların bağlantısı için kullanılır. 35mm2’ye kadar kablo girişine uygun üretilebilirler.

3. Push-in bağlantılı klemensler

Push-in bağlantıda eğer kablo yüksüklü ise kablo klemens yuvasına direkt olarak sokulur. Yaylı bağlantıdaki gibi çıkarılır. Push-in bağlantı teknolojisi ile iletken üzerindeki kuvvet, yüksek kaliteli, dayanıklı paslanmaz çelikten yapılmış bir baskı yayı tarafından üretilir.

Yay, kafese oturur ve bağlantı kurulduğunda otomatik olarak açılır. Push in teknolojisi, tek telli iletkenlerin veya kablo ucu yüksüklü iletkenlerin kullanıldığı her yerde belirleyici kullanım avantajı sunar. Bağlantıları hızlandırır. Vida ve yay bağlantılı modellere göre daha pahalıdır. 35mm2’ye kadar kablo girişine uygun üretilebilirler.

4. Pabuç bağlantılı klemensler

Pabuçlu kablolar için uygundur. Bağlantıların şiddetli titreşimlere maruz kaldığı uygulamalarda tercih edilen özel bir klemens türüdür. Demiryolu uygulamalarında tercih edilmektedir. 300mm2’ye kadar kablo girişine uygun üretilebilirler.

5. Soketli klemensler

Adından da anlaşılacağı gibi soketli klemensler tak-çıkar yapıldır. Sokete bağlantısına izin vermek için bir fiş çıkışına sahiptir. Kablo bir vida ile takılır ve sıkıştırılır. Kabloya bağlantı, bir fiş ve soket konfigürasyonu ile yapılır. Bu klemens hızlı bir ayırmanın gerekli olduğu durumlarda kullanılır.

6. IDC klemensler

Kablonun klemense teması için izolasyonu soymamızı gerekmez. Terminalin içindeki iki keskin metal bıçak, iletkeni keserek uygun teması sağlayacaktır.

Klemenslerin en göze çarpan özelliği çeşitliliği yani tip sayısının çok fazla olması diyebiliriz. O yüzden elektrik pazarındaki markalar ve üreticiler stoklarında çok sayıda ve farklı modellerde klemens çözümleri barındırırlar. Yukarıda saydıklarımızdan çok daha farklı ve çok daha özel klemens çeşitleri de mevcuttur.