Kimyanın alt dalları

Kimya; maddenin özelliklerini, yapısını, maddeler arasındaki ilişkileri ve değişmeleri inceleyerek, bu değişmelerin bağlı olduğu kanun ve kurallardan söz eden bilim dalıdır. Kimya, aynı zamanda, maddenin maruz kaldığı değişikliklerle veya reaksiyonlarla da ilgili derinlemesine bir araştırmadır. Farklı maddelerin nasıl şekil değiştirdiklerini veya reaksiyonları meydana getirmek için gereken enerjiyi nasıl ortaya çıkardıklarını gösterir. Kimya hayatımızda yer alan her şeyin bir parçasıdır. Çevremizdeki maddelerin davranışları hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar.
Kimya pozitif bir bilim dalıdır. Bilim, gözlemleyerek, test ederek ve sonra gözlemlerimizi açıklayan modeller üreterek doğal evren hakkında bilgilendiğimiz bir süreçtir. Fiziksel evren çok geniş olduğu için, birçok farklı bilim dalı ortaya çıkmıştır ve bu bilim dalları birbiriyle örtüşürler. Örneğin, kimya maddenin incelemesi, biyoloji canlıların incelemesi ve jeoloji, kayaların ve yeryüzünün incelemesidir. Matematik, bilimin dilidir ve matematiği bazı kimya fikirlerini iletmek için kullanırız.
Bilimi farklı alanlara bölmemize rağmen, aralarında çok fazla örtüşme vardır. Örneğin, bazı biyologlar ve kimyagerler, her iki alanda da o kadar çok çalışırlar ki bir süre sonra çalışmalarına biyokimya denir. Benzer şekilde, jeoloji ve kimya jeokimya denilen alanda çakışmaktadır.
İçindekiler
Kimyanın alt dalları nelerdir?
Kimyanın alt dalları ve uğraş alanlarını şöyle sıralayabiliriz:
Organik kimya
Organik kimya, öncelikle karbon ve hidrojenden oluşan kimyasal bileşiklerin yapısı, özellikleri ve hazırlanmasını içerir. Organik kimyanın alt dalları şunlardır:
Tıbbi kimya
Tıbbi ilaçların tasarımı, geliştirilmesi ve sentezi. Farmakoloji (ilaç etkisinin çalışması) ile çakışmaktadır.
Organometalik kimya
Karbon ve metal arasındaki bağları içeren kimyasal bileşiklerin incelenmesi.
Polimer kimyası
Polimerlerin kimyasının incelenmesi.
Fiziksel organik kimya
Organik moleküllerde yapı ve reaktivite arasındaki ilişkilerin incelenmesi.
Stereokimya
Atomlardaki moleküllerin uzaysal düzenlemelerinin ve maddelerin kimyasal ve fiziksel özelliklerine etkilerinin incelenmesi.
İnorganik kimya
İnorganik kimya, inorganik bileşiklerin özelliklerinin ve davranışlarının incelenmesidir. Organik bileşikler dışındaki tüm kimyasal bileşikleri kapsar. İnorganik kimyacılar, kristal yapılar, mineraller, metaller, katalizörler ve periyodik tablodaki elementler gibi şeyleri inceler. İnorganik kimyanın alt dalları şunlardır:
Biyoinorganik kimya
Metal iyonlarının canlı dokularla etkileşiminin, özellikle enzim aktivitesi üzerindeki doğrudan etkileriyle incelenmesi.
Jeokimya
Kimyasal bileşimin ve yeryüzü ya da gök cisminin kaya, mineral ve atmosferindeki değişimlerin incelenmesi.
Nükleer kimya
Radyoaktif maddelerin incelenmesi.
Organometalik kimya
Karbon ve metal arasındaki bağları içeren kimyasal bileşiklerin incelenmesi.
Katı hal kimyası
Katı maddelerin sentezi, yapısı ve özelliklerinin incelenmesi.
Analitik kimya
Analitik kimya, maddelerin kimyasal bileşenlerinin nitelik ve niceliklerinin belirlenmesini içerir. Analitik kimyanın alt dalları şunlardır:
Adli kimya
Kimyasal prensiplerin, tekniklerin ve suçların soruşturulma yöntemlerinin uygulanması.
Çevre kimyası
Çevrede meydana gelen kimyasal ve biyokimyasal olayların incelenmesi. Ağır analitik kimyaya dayanır. Atmosferik, su ve toprak kimyası içerir.
Biyoanalitik kimya
Belirli ilaçların varlığını tespit etmek için kan, idrar, saç, tükürük ve ter gibi biyolojik malzemelerin incelenmesi.
Fiziksel kimya
Fiziksel kimya, kimyasal yapının bir maddenin fiziksel özellikleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Fiziksel kimyagerler tipik olarak bir kimyasal reaksiyon oranını, moleküllerin radyasyonla etkileşimini ve yapıların ve özelliklerin hesaplanmasını inceler. Fiziksel kimyanın alt dalları şunlardır:
Fotokimya
Işığın neden olduğu kimyasal değişikliklerin incelenmesi.
Yüzey kimyası
Maddelerin yüzeylerindeki kimyasal reaksiyonların incelenmesi. Adsorpsiyon, heterojen kataliz, kolloid oluşumu, korozyon, elektrot işlemleri ve kromatografi gibi konuları içerir.
Kimyasal kinetik
Kimyasal reaksiyon oranlarının, bu oranları etkileyen faktörlerin ve reaksiyonların ilerleyiş mekanizmasının incelenmesi.
Kuantum kimyası
Atomaltı parçacıkların hareketinin ve etkileşiminin matematiksel tanımı. Enerjinin nicelleştirilmesini, dalga-parçacık dualitesini, belirsizlik ilkesini ve bunların kimyasal proseslerle ilişkisini içerir.
Spektroskopi
Maddenin veya maruz kaldığı kimyasal işlemlerin incelenmesi için elektromanyetik radyasyonun emiliminin, emisyonunun veya saçılmasının kullanılması.
Biyokimya
Biyokimya, canlılarda meydana gelen kimyasal reaksiyonların incelenmesidir. Canlıları kimyasal olarak açıklamaya çalışır. Biyokimyasal araştırmalar kanser ve kök hücre biyolojisi, bulaşıcı hastalık ve hücre zarı ve yapısal biyolojiyi içerir. Biyokimyanın alt dalları:
Moleküler biyoloji
Farklı DNA, RNA ve protein biyosentezi gibi bir hücrenin çeşitli sistemleri arasındaki etkileşimlerin incelenmesi.
Genetik
Canlı organizmalarda genlerin, kalıtımın ve varyasyonların incelenmesi.
Farmakoloji
İlaç etki mekanizmalarının ve ilaçların organizma üzerindeki etkisinin incelenmesi. Toksikoloji ise zehirlerin canlılar üzerindeki etkilerini inceleyen farmakolojinin alt dalıdır.
Klinik biyokimya
Hastalığın kimyasal bileşiminde ve vücudun biyokimyasal işlemlerinde neden olduğu değişikliklerin incelenmesi.
Tarımsal biyokimya
Bitkiler, hayvanlar ve mikroorganizmalarda meydana gelen kimyanın incelenmesi.