Hidroelektrik Enerjisinin Bilmediğiniz Avantajları ve Dezavantajları

İnsanlar, çok eski zamanlardan beri düşen ve akan suyun ürettiği gücü kullanmaktadır. Tarihsel kaynaklar bize en az 4.000 yıl kadar önce Sümerlerden Mısırlılara kadar farklı uygarlıkların tahıl öğütmek için su çarkları inşa ettiğini söylüyor. Ayrıca 2000 yıldan daha uzun bir süre önce Hindistan, Çin, Yunanistan ve Roma İmparatorluğu’nda hidrolik gücün yaygın olarak kullanıldığını ve hatta demir eşya yapımında kullanıldığını biliyoruz. Ancak su gücünü elektriğe dönüştürmenin mümkün olduğu 19. yüzyılda, bu yeşil enerji formunun birçok avantajı netleşti ve hemen kullanılmaya başlandı. Her enerji türünün olduğu gibi hidroelektrik enerjisinin de diğer enerji biçimlerine kıyasla avantajları ve dezavantajları vardır.
Hidroelektrik Enerjisinin Avantajları
Hidroelektrik enerjisinin avantajları şunlardır:
1.Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır
Hidroelektrik yenilenebilir bir enerji kaynağıdır. Sadece su döngüsüne dayanır. Bu nedenle, ister nehir akışı olsun, ister baraj tipi olsun, küçük veya büyük boyutlu tüm hidroelektrik santraller yenilenebilir enerji kavramına uyar.
2.Temiz bir enerji kaynağıdır
Hidroelektrik, suyla beslenir ve bu da onu temiz bir enerji kaynağı yapar. Hidroelektrik enerji, fosil yakıtları yakan enerji santralleri gibi havayı kirletmez. Mevcut hidroelektrik potansiyelinin sadece %33’ü geliştirilmiş olmasına rağmen, bugün hidroelektrik, dünya çapında günde 4,4 milyon varil petrolün yakılmasına karşılık gelen sera gazı emisyonunu engellemektedir.
3.Verimi yüksektir
Kurulum maliyeti yüksek olmasına rağmen çalışmaya başladıktan sonra elektrik verimi çok yüksektir. Çok fazla elektrik enerjisi elde edilebilir. Hidro elektrik santrallerde elde edilen toplam enerjinin verimi %90 ve %95 gibi oranlardadır ve diğer yöntemlere göre oldukça yüksektir. Suyun neredeyse tüm potansiyel enerjisi yakalanabilir.
4.Yaygındır
Dünyadaki en yaygın elektrik enerjisi elde etme yollarından birisidir. Yıllarca deneyimlenmiştir. Dünyanın ilk hidroelektrik santrali 30 Eylül 1882 işletmeye açılmıştır. Hemen hemen her ülkede çok sayıda hidroelektrik enerji santrali bulunur ve muhtemelen o ülkenin en büyük enerji santrali hidroelektrik enerjisi ile çalışıyordur.
5.Yerli bir enerjidir
Hidroelektrik güç, her devletin uluslararası yakıt kaynaklarına bağımlı olmadan kendi enerjisini üretmesine izin veren yerli bir enerji kaynağıdır. Ülkeler hidro santrallere göz kapalı yatırım yapar. Kalkınmaya önemli katkı sağlar.
6.Yakıt gerektirmez
Doğalgaz ya da kömür santrali gibi bir yakıt gerektirmez. Kaynağı sudur ve ücretsizdir. Fosil yakıtların yakılmasıyla oluşan zehirli gazlar ve atıklar hidroelektrik santrallerde oluşmaz.
7.Uzun ömürlüdür
Ömürleri uzundur. Senelerce elektrik üretebilir. Ortalama ömrü 50 ila 100 yıl olan hidroelektrik santraller, gelecek nesillere fayda sağlayabilecek uzun vadeli yatırımlardır. Daha yeni teknolojileri içerecek şekilde kolayca yükseltilebilirler ve çok düşük işletme ve bakım maliyetlerine sahiptirler.
8.Hava koşullarından fazla etkilenmez
Rüzgarın ve güneşin durumu rüzgar ve güneş santrallerindeki gibi elektrik üretimini etkilemez. Birçok yenilenebilirin en ciddi kusurlarından biri, sürekli bir enerji akışı sağlamamaları gerçeğidir. Ancak hidroelektrik söz konusu olduğunda, hava ve iklim değişkenliği barajlar gibi yüksek rakımlı rezervuarlarla kısmen dengelenebilir. Bu nedenle, potansiyel olarak dezavantaj olabilecek şey bir güç haline gelir.
9.Farklı boyutlarda ve tiplerde üretilebilir
Muazzam su kütlelerini kullanan ve farklı kotlarda çalışan büyük santrallerin yanı sıra, mevcut su akışlarını ve altyapıyı kullanmak için daha küçük hidroelektrik santralleri de inşa edilebilir. Birincil istasyonlar daha verimli olsa da, halihazırda kullanılmış ve barajlı su yollarında bu tür ikincil hidroelektrik üretimi ek bir fırsat sunmaktadır.
10.Su depolama avantajı vardır
Elektrik depolanamayan bir enerjidir. Üretildiği anda tüketilmelidir. Elektrik depolanamasa bile su depolanabilir. Enerji ihtiyacına göre baraj kapakları açılıp kapatılarak elektrik tüketiminin durumuna göre elektrik üretilebilir.
11.Sosyal yaşama katkı sağlar
Baraj tipi hidroelektrik santrallerin elektrik üretiminin yanı sıra yöre halkının su ihtiyacını karşılama, tarım arazilerinin sulanmasına fayda sağlama, balıkçılık ve turizm gibi faydaları da vardır. Örneğin acentalar Atatürk Barajı’nı ziyaret etmek için turlar düzenlemektedir.
12.Esnektir
Hidroelektrik güç esnektir. Bazı hidroelektrik tesisleri sıfır güçten maksimum çıktıya hızla geçebilir. Hidroelektrik santralleri şebekeye anında güç üretebildiğinden, büyük elektrik kesintileri sırasında gerekli yedek gücü sağlarlar.
13.Diğer enerji kaynaklarıyla beraber kullanılabilir
Hidroelektrik, diğer yenilenebilir enerji kaynaklarını tamamlar. Pompalı depolama hidroelektrik gibi teknolojiler, talep yüksek olduğunda rüzgar ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklarla birlikte kullanılmak üzere enerji depolar.
Hidroelektrik Enerjisinin Dezavantajları
Hidroelektrik enerjisinin dezavantajları şunlardır:
1.Kurulum maliyeti yüksektir
Kurulum maliyeti yüksektir ve çok zaman gerektirir. Örneğin Çin’de bulunan Üç Boğaz Barajı Santralinin maliyetinin 28 milyar dolar olduğu tahmin edilmektedir.
2.Her yere kurulamaz
Her yere kurulması mümkün değildir. Çok ciddi fizibilite çalışması yapılması gereklidir. Nehirler ve coğrafi koşullar dikkatle incelenmelidir.
3.Doğal yaşama zarar verebilir
Özellikle akarsu üzerine kurulu olan santraller doğal kaynaklara ve doğal yaşama zarar verebilir. Ağaçlar kesilir ve akan suların yönleri değiştirilir. Kurulduğu bölgedeki tarihi eserleri yok edebilir. Bitki ve hayvan çeşitliliği azalabilir. Son zamanlarda akarsu üzerine kurulan HES (Hidroelektrik santral) karşıtı protestolarının en temel sebebi çevresel zararlardır.
4.Sel riski oluşturabilir
Fazla su birikmesi veya fazla su salınması durumunda bölge sakinleri için sel riski oluşturabilir. Örneğin 1975 yılında Çin’de bulunan Banqiao Barajı setinin çökmesi sonucunda 26bin ile 240bin kişi arasında kişinin öldüğü düşünülmektedir.
5.Hastalık oluşturma riski vardır
Sulama amacını da içeren geliştirme projelerinin en önemli sonucu, su kaynaklı hastalıkların yaygınlaşmasıdır. Sulama sistemleri, parazitler ve humma, ciğer trematodu, sıtma gibi hastalıklar yapan canlılar için uygun bir ortam oluşturmakta ve bu yüzden canlılar hastalıklardan etkilenmektedir.
6.Suya ve yağışlara bağımlıdır
Hidroelektrik, güvenilir bir enerji kaynağıdır, ancak yine de nihai olarak hava ve yağış eğilimleri tarafından kontrol edilmektedir. Çoğu hidroelektrik üretimi nehir suyuna dayandığından, daha düşük su akışına neden olan kuraklıklar hidroelektrik üretim kapasitesini etkiler. Aydan aya ve yıldan yıla hidroelektrik sistemleri için mevcut su miktarı değişebilir, dolayısıyla bir hidroelektrik tesisinde elektrik üretimi de değişebilir.