Elektrik Motoru Tipleri ve Özellikleri: Teknik İnceleme!

Bildiğimiz gibi, bir elektrik motoru, endüstrinin her sektöründe ve ayrıca çok çeşitli uygulamalarda hayati bir rol oynamaktadır. Piyasada çok çeşitli elektrik motorları mevcuttur. Elektrik motoru tipleri AC motor, DC motor ve özel amaçlı motorlar olmak üzere üç ana segmentte mevcuttur.

Elektrik Motoru Tipleri

Başlıca elektrik motoru tipleri şunlardır:

1. DC Motorlar

DC motor türleri esas olarak seri, şönt, bileşik sargılı, ayrı uyarmalı ve sabit mıknatıslı DC motor olarak 5’e ayrılır.

a. DC şönt motoru

DC şönt motor doğru akım ile çalışır. Elektrik motorunun armatür sargıları ve alan sargıları şönt olarak bilinen paralel bağlantıyla yapılır. Böylece bu motorun her iki sargısı da eşit gerilimli güç kaynağına maruz kalacaktır. Bu motor her türlü yükte değişmez bir hız sağlar. DC şönt motorun başlangıç ​​torku düşüktür ve aynı zamanda sabit hızda çalışır.

b. Ayrı uyartımlı DC motor

Ayrı uyartımlı motorda stator ve rotor bağlantısı farklı güç kaynağı kullanılarak yapılabilir. Böylece motor şöntten kontrol edilebilir ve armatür sargıları güçlendirilerek akı üretilebilir.

c. DC seri motor

DC seri motorlarda rotor sargıları seri bağlanmıştır. Bu elektrik motorunun çalışma prensibi temel olarak basit bir elektromanyetik yasaya bağlıdır. Bu yasa, iletken etrafında bir manyetik alan oluşturulduğunda ve dönme hareketini oluşturmak için harici bir alanla etkileşime girdiğini belirtir. Bu motorlar daha çok asansörlerde ve arabalarda bulunan marş motorlarında kullanılmaktadır.

d. Sabit mıknatıslı DC motor

Sabit mıknatıslı DC motor, kalıcı bir mıknatıs kutbu içeren bir motor olarak tanımlanabilir. Bu motorda, alan sargısının yerine akıyı hava boşluğu içinde çalıştırmak için mıknatıs kullanılabilir. Rotor yapısı düz DC motora benzer. Rotoru, armatür çekirdeği, komütatör ve armatür sargısı içerir.

e. Bileşik sargılı DC motor

Genel olarak, DC bileşik sargılı motor, DC seri ve şönt motorların hibrit bir bileşenidir. Bu motor tipinde hem seri hem de şönt alanlar mevcuttur. Bileşik sargılı DC elektrik motorlarında, stator ve rotor bir seri ve şönt sargı bileşimi ile birbirine bağlanabilir. Seri sargı, küçük bir direnç yolu sağlayan birkaç geniş bakır tel sargısı ile tasarlanabilir. Şönt sargısı, tam i/p voltajını elde etmek için birden fazla bakır tel sargısı ile tasarlanabilir.

2. AC Motorlar

AC motorlar senkron ve asenkron motorlar olarak 2’ye ayrılır.

a. Senkron motor

Senkron motorun çalışması esas olarak 3 fazlı beslemeye bağlıdır. Elektrik motorundaki stator, AC frekansına bağlı olarak sabit bir hızda dönen alan akımını üretir. Rotorun yanı sıra stator akımının benzer hızına bağlıdır. Stator akımı ile rotor hızı arasında hava boşluğu yoktur. Dönme doğruluk seviyesi yüksek olduğunda, bu motorlar otomasyon, robotik vb. alanlarda kullanılabilir.

b. Asenkron motor

Değişken hızda çalışan elektrik motoru asenkron motor olarak bilinir ve bu motorun diğer bir adı da endüksiyon motordur. Asenkron motor, enerjiyi elektrikten mekanik olarak değiştirmek için elektromanyetik endüksiyonu kullanır. Rotor yapısına göre bu motorlar sincap kafesli ve faz sargılı olmak üzere iki tipe ayrılır.

3. Özel Amaçlı Motorlar

Özel amaçlı motorlar step (adım), fırçasız DC, histerezis, relüktans ve evrensel motor olarak 5’e ayrılır.

a. Step motor

Step motor, kararlı dönüşe alternatif olarak adım açısı devrimi sunmak için kullanılabilir. Herhangi bir rotor için tüm dönüş açısının 180 derece olduğunu biliyoruz. Bununla birlikte, bir step motorda, tam dönüş açısı, 10 derece X 18 adım gibi çok sayıda adımda ayrılabilir. Bu, toplam devir döngüsünde rotorun her seferinde 10 derece olmak üzere on sekiz adım gideceği anlamına gelir. Adım motorları baskı cihazlarında, devre imalatında, proses kontrol araçlarında, olağan hareket jeneratörlerinde kullanılabilir.

b. Fırçasız DC motor

Fırçasız DC motor, ilk olarak fırçalı DC motorlardan daha az bir alanda üstün performans elde etmek için geliştirilmiştir. Bu motorlar AC modellere göre daha küçüktür. Bir komütatör ve bir kayma halkası olmadığında işlemi kolaylaştırmak için elektrik motoruna bir kontrolör yerleştirilmiştir.

c. Histerezis motoru

Histerezis motorunun çalışması son derece benzersizdir. Bu motorun rotoru, gerekli görevi oluşturmak için histerezis ve girdap akımı indüklenebilir. Motorun çalışması yapıya bağlı olabilir, 1 fazlı besleme, aksi takdirde 3 fazlı besleme. Bu motorlar, diğer senkron motorlara benzer şekilde sabit hızda çok düzgün bir işlem sağlar. Histerezis motorunun gürültü seviyesi oldukça küçüktür, bu nedenle ses oynatıcı, ses kaydedici vb. gibi ses geçirmez motorun kullanıldığı çok sayıda karmaşık uygulamada uygulanabilirler.

d. Relüktans motor

Temel olarak, relüktans motoru 1 fazlı senkron bir motordur ve bu motor yapısı kafes tipi asenkron motorla oldukça benzerdir. Motordaki rotor sincap kafesli tiptedir ve motorun statorunda yardımcı ve ana sargı gibi sargı takımları bulunur. Yardımcı sargı, motorun çalışma anında çok kullanışlıdır. Bu motorlar, sinyal üreteçleri, kaydediciler vb. içeren senkronizasyon uygulamalarında yaygın olarak kullanılır.

e. Evrensel motor

Bu özel bir motor türüdür ve bu motor tek AC beslemesi veya DC beslemesi ile çalışır. Evrensel motorlar, alan ve armatür sargılarının seri olarak bağlandığı yere seri sarılır ve bu nedenle yüksek başlangıç ​​torku üretir. Bu motorlar esas olarak 3500 rpm’nin üzerindeki yüksek hızda çalışmak üzere tasarlanmıştır. Düşük hızda AC kaynağı ve benzer voltajda DC kaynağı kullanırlar.