Direnç renk kodları nasıl hesaplanır?

Direnç renk kodları sabit tip dirençlerin üzerinde bulunur. Direnç üzerindeki her rengin bir karşılığı vardır. Direnç okumaya kenara en yakın renk çizgisinden başlanır. Dirençler dört, beş veya altı renkli olarak imal edilirler. Direnç renk kodları tablosundan yararlanılarak direnç değerleri kolayca belirlenebilir. Katsayı ve çarpan değerleri kolayca anlaşılabilir.

Öncelikle tolerans ve sıcaklık katsayısı değerlerinin ne anlama geldiğini biraz daha ayrıntılı olarak inceleyelim.

Direnç toleransı üretimden kaynaklanan hata payı demektir. +/- %10’luk toleransa sahip 1000 Ohm’luk bir direnç 900 Ohm veya 1100 Ohm olabilir. Dirençlerin değerleri üretildiği fabrikaya göre değişkenlik gösterebilir.

Yani direnci bir ölçü aleti ile ölçtüğünüzde bu arada bir değer okuyabilirsiniz. Ölçü aleti yanlış ölçüm yapıyor yanılgısına kapılmayın.

Direnç sıcaklık katsayısı, direnç değerinin sıcaklıkla ne kadar değiştiğini belirtir.

Şu formülle hesaplanır.

∆R = (TCR x R0 x (T – T0)) / 1000000

∆R: Dirençteki değişim miktarı (ohm)

TCR: Sıcaklık katsayısı (PPM / °C)

R0: T0’da ölçülen direnç değeri (ohm)

T: Son sıcaklık (°C)

T0: İlk sıcaklık (°C)

Örnek: Sıcaklık katsayısı 100 ppm / °C olan bir 2 kOHM’luk bir direncin ortam sıcaklığı 20°C’den 30°C’ye çıkarsa direnç değeri ne kadar değişir.

Hesaplarsak:

∆R = (100 x 2000 x (30 – 20)) / 10000000

∆R = 2 Ohm

Dört, beş ve altı renkli dirençlerin değerleri aşağıdaki gibi hesaplanır:

Dört renkli direnç hesaplama

1.renk ve 2. renk sayı / 3.renk çarpan / 4.renk toleranstır

Örnek:

Yukarıdaki görseldeki 4 renkli dirençteki renkler sırasıyla kırmızı yeşil turuncu ve altındır. (Kırmızı yukarıdaki tablodan 2’ye, yeşil ise 5’e denk gelir. Birleştirirsek 25 olur. Böylelikle katsayıyı oluşturduk. Turuncu renk yukarıdaki tablodan 1000’e denk geldi. Bu da çarpanımız. Altın ise +/-%5’lik toleransı belirtti)

Yani 25×1000 = 25000 Ohm’luk yani 25 k Ohm’luk bir dirençtir ve tolerans değeri +/-%5’tir.