Dimmer nedir? Dimmer nasıl çalışır?
Dimmer nedir?
Dimmer anahtarın ne olduğu hakkında çok farklı tarifler yapılabilir. Şöyle ki:
- Aydınlatmada lambalardan geçen akımı böylecede aydınlatmanın ışık miktarını ayarlayan elektrik cihazıdır.
- Işık devresinde aydınlatma seviyesini yukarı ve aşağı yönde yavaşça ayarlamayı sağlayan potansiyometredir.
- Elektrik akımını düşürüp yükselten devre elemanıdır.
Dimmer nasıl çalışır?
Dimmerleri bir müzik setinin ses düğmesine benzetebiliriz. Bir müzik setinin sesini döner düğmesi üzerinden nasıl artırıp azaltıyorsak dimmer ile de ışık seviyesini bu şekilde artırıp azaltırız.
Dimmerler triyak bileşenlidir. Triyak’ın tetikleme ucuna gelen gerilimle orantılı olarak direnci değişir ve dolayısıyla alıcının çektiği güç değişir. Yani, direnç arttıkça lambanın verdiği ışık azalır.
Teknik bir açıklama ile pekiştirelim:
Modern bir dimmer sinüs dalgasını adeta doğrar. Akım ters yöne aktığında otomatik olarak lambayı kapatır. Bu döngü başına iki kez veya saniyede 120 defa olur. Gerilim belli seviyeye yükseldiğinde ışık devresini tekrar açar. Bu açma değeri dimmerin anahtarının konumuna bağlıdır. Daha fazla ışık seviyesi gerektiğinde ve dimmer ayarlandığında açma konumuna daha hızlı geçer. Dimmerdeki triyak bu işi yapar.
Dimmerler bu yapısından dolayı floresanlar ve bazı LED aydınlatmalar ile kullanıma uygun değildir. Çünkü ışık seviyesi yalnızca maksimum parlaklığın yaklaşık yüzde 20’sine kadar indirilebilir. Ayrıca, bu tür lambaların belirli güç ihtiyaçları vardır ve triyak ile düzgün şekilde çalışamazlar. Dim yapıldığı zaman ışık seviyesini yavaş yavaş azaltmak yerine tamamen kapatırlar. Dimmerler akkor ve halojen lambalarla kullanıma uygundur. Akkor dimmerler %0…%100 aralığında ayarlanabilir. Dimmer alınırken kullanım kılavuzları okunmalı ve hangi lamba tipleriyle çalışmaya uygun olduğu mutlaka kontrol edilmelidir.
Dimmerin avantajları
- Elektrik tasarrufu sağlar
- Oda aydınlatması istenen ambiyansa göre ayarlanır
- Ampullerin ve armatürlerin ömrü uzar
Dimmer bağlantı şeması
Tek anahtarlı ve çift anahtarlı dimmer bağlantısını ve dimmer devre şemasını aşağıda görebilirsiniz:
Dimmer ile ilgili video
Kaynaklar:
https://home.howstuffworks.com/dimmer-switch.htm
https://www.quora.com/What-is-a-dimmer
https://en.wikipedia.org/wiki/Dimmer
