Aydınlatma nedir? Aydınlatma çeşitleri nelerdir?

Aydınlatma nedir?

Aydınlatma, pratik ve estetik bir etki elde etmek için ışığın bilinçli kullanımıdır. Aydınlatma lamba ve armatür gibi yapay ışık kaynaklarının yanı sıra gün ışığının doğal kullanımını da içerir. Çoğunlukla etrafımızı görmek için işimize yarayan aydınlatma, doğru kullanıldığında üzerine vurduğu her cisme estetik de kazandırır.

Aydınlatmanın doğru kullanılması ve verimli yapılması durumunda ciddi oranlarda elektrik enerjisi tasarrufu sağlanabilir. Aydınlatma elektrik mühendisliğinin ve mimarinin ilgi alanına girer ve teknikle estetik birleştirilebilir.

İyi bir aydınlatma tasarımı, hem işleri daha kolay gerçekleştirmenize yardımcı olur, hem de kendinizi daha güvende ve daha rahat hissetmenizi sağlar. Ortamdan tüm potansiyeliyle keyif almanızı sağlar. Aydınlatma bir ortama güzellik ve drama katar. Küçük bir odanın açık ve havadar görünmesini, büyük bir odanın ise rahat ve davetkar görünmesini sağlayabilir. Eğlenceli bir gece için enerjik bir atmosfer; uzun, yorucu bir günün ardından sakin bir rahatlama hissi yaratabilir.

Aydınlatma pek çok yönden fark yaratabilir. Ve bunu diğer ev dekorasyonu veya tadilat seçeneklerine kıyasla çok daha ucuza yapar.

Aydınlatma çeşitleri nelerdir?

Doğal aydınlatma

Gün ışığının baz alındığı ve gün ışığının yönlendirilerek nesnelerin üzerine düşmesini sağlayan aydınlatma doğal aydınlatma olarak adlandırılır. Günışığı olarak da bilinen doğal aydınlatma, dış cephe camlarını (pencereler, çatı pencereleri vb.) kullanarak doğal ışığı verimli bir şekilde evinize getiren, böylece yapay aydınlatma gereksinimlerini azaltan ve enerji tasarrufu sağlayan bir tekniktir.

Doğal aydınlatmanın bina sakinleri için sağlık ve konfor seviyelerini artırdığı kanıtlanmıştır. 

Yapay aydınlatma

Lambalar, armatürler kullanılarak kısacası elektrik enerjisi kullanılarak yapılan aydınlatma yapay aydınlatmadır. Yapay aydınlatma insanlar tarafından ışığı elde etmek için geliştirilmiştir.

Karma aydınlatma

Doğal ve yapay aydınlatmanın birleşiminden oluşan aydınlatma çeşidine karma aydınlatma denir.

Aydınlatılan yere göre aydınlatma çeşitleri

İç aydınlatma

Ev, iş yeri, ofis, kafe, restoran, gibi iç mekanların aydınlatmasına iç aydınlatma denir. Lambalar ve aydınlatma armatürleri kullanılarak gerçekleştirilir. İç mimarinin önemli bir parçasıdır.

İç aydınlatma genel ortamın aydınlatılması veya bir odayı bütünüyle aydınlatmaya yöneliktir. Diğer aydınlatma kaynaklarından bağımsız olarak, alan boyunca tek tip bir aydınlatma seviyesi sağlar.

Amacı güvenli ve kolay trafik sağlamak ve odanın genel görünümünü oluşturmaktır. Ortam ışığı, olabildiğince fazla alanı aydınlatmak için duvarlardan yansır.

Dış aydınlatma

Yol, sokak, meydan, spor alanları, pahçe, park havuz gibi dış mekanların aydınlatması dış atdınlatma olarak adlandırılır. Lambalar, projektörler, sokak ışıkları, işaret ışıkları ve aydınlatma armatürleri kullanılarak gerçekleştirilir.

Dış mekan aydınlatması genellikle bir bina çevresinde görünürlüğü sağlamak ve güvenliği artırmak için kurulur. Binaya girip çıkarken oluşabilecek yaralanma riskini azaltmak ve ortadan kaldırmak için binanın dışını, girişleri ve merdivenleri aydınlatmayı içerir.

Aydınlatma lambası çeşitleri

Aydınlatmada en çok kullanılan elemanlar lambalardır. Lambaların çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz:

• Ampuller
• Floresan lambalar
• Halojen lambalar
• Neon lambalar
• Balastlar
• LED lambalar

Armatürler ise bu lambaların yaydığı ışığı yönlendirmek için ve parlamayı engellemek için geliştirilmiş aydınlatma elemanlarıdır. Lambanın yaydığı ısıyı tolere edebilmeli ve ışığı doğru açıyla yönlendirebilmelidirler.

Uygun aydınlatma nedir?

Uygun aydınlatma aydınlatılacak nesnenin, kişinin, mekanın özelliklerine göre doğru miktarlarda ve doğru açılarda tasarlanmış ışık kaynağı kullanımıdır.Uygun aydınlatma tasarlanırken doğal veya yapay ışık kaynaklarının özellikleri, mimari kavramlar, ölçüm teknikleri, coğrafi koşullar ve bilimsel veriler göz önünde bulundurulmalıdır.

Uygun aydınlatma mutlaka insan odaklı olmalıdır. İnsanlar üzerinde psikolojik rahatlık oluşturmalı ve günlük performanslarını artırmalıdır. Doğru aydınlatmada kaynağın miktarı, konumu ve çeşidi oldukça önemlidir. Uygun ve doğru aydınlatma yapılmazsa ışık kirliliği oluşur.