Aktif, Reaktif ve Görünür Güç Nedir? Aralarındaki Farklar!

Elektrik, hayatımızın birçok alanında kullanılan temel bir enerji kaynağıdır ve güç, elektrik devrelerindeki enerjinin ölçülmesinde önemli bir rol oynar. Elektrik devrelerinde kullanılan üç temel güç tipi, aktif, reaktif ve görünür güçlerdir. Bu güç tipleri, farklı özellikleri ve ölçü birimleri ile birbirinden ayrılır ve elektrik devrelerinin tasarımı ve verimliliği için önemlidir. Şimdi, daha detaylı bir şekilde aktif, reaktif ve görünür güç kavramlarını inceleyelim.

Aktif Güç Nedir?

Elektrik devrelerinde alıcılar tarafından sistemden çekilen faydalı, yani işe yarayan güce aktif güç denir.

Örneğin aktif güç; ısıtıcılarda ısıya, motorlarda harekete, aydınlatma araçlarında ise ışığa dönüşür.

Bir doğru akım devresinde kullanılan güç, bu devreye uygulanan gerilim ile devreden geçen akımın çarpımıdır. Alternatif akımda ise gerek devreye uygulanan gerilim gerekse devreden geçen akım zamana bağlı olarak değişir. Akım ve gerilimin çarpımı olan güç de zamana bağlı olarak değişik değerler alır. Aktif gücün birimi Watt’tır.

Aktif gücün formülü

AC devrelerde:

P = √3 x U x I x cosϕ (kW) (Üç fazlı devrelerde)

U = Hat gerilimi
I = Hat akımı
ϕ = Faz açısı

Reaktif Güç Nedir?

Raktif güç; kondansatör veya bobin içeren devrelerde, akım ve gerilimin arasında faz farkı bulunmasından kaynaklanan ve böyle durumlarda oluşan bir zahiri güç bileşenidir.

Bir bakıma elektrik şirketinin kapımıza kadar getirdiği gücün, kullanılmayıp iade ettiğimiz kısmını oluşturur. Dolayısıyla herhangi bir yararlı işe dönüştürülemediği gibi, hatların ve trafoların gereksiz yüklenmelerine neden olur. Reaktif gücün birimi VAR’dır. (Volt Amper Reaktif)

Reaktif gücün formülü

AC devrelerde:

Q = √3 x U x I x sinϕ (kVAR) (Üç fazlı devrelerde)

U = Hat gerilimi
I = Hat akımı
ϕ = Faz açısı

Görünür Güç Nedir?

Aktif gücü dirençler, reaktif gücü ise endüktif ve kapasitif reaktanslar çeker. Eğer bir devrede hem direnç hem de reaktans bulunuyorsa bu devrede aktif ve reaktif güçler bir arada bulunur. Böyle bir devrede “V.I” değeri görünür gücü verir.

Görünür gücün birimi VA (Volt Amper) dır.

Görünür gücün formülü

AC devrelerde:

S = √3 x U x I (kVA) (Üç fazlı devrelerde)

U = Hat gerilimi
I = Hat akımı
ϕ = Faz açısı

Aktif, reaktif ve görünür güç kavramlarının ilginç bir gösterimi

Sonuç

Elektrik devrelerindeki güç kavramları, tasarım ve verimlilik için oldukça önemlidir. Aktif güç, devrelerde faydalı olarak kullanılan güçtür. Reaktif güç ise kondansatör veya bobin içeren devrelerde faz farkı nedeniyle oluşan bir bileşendir ve kullanılmayan güçtür. Görünür güç ise aktif ve reaktif güçlerin bir arada bulunduğu devrelerdeki toplam gücü ifade eder. Elektrik devrelerindeki güç kavramlarının doğru anlaşılması, enerji verimliliğinin artırılmasına ve tasarruf edilmesine yardımcı olabilir.

Kaynak